==========
ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခုိင္ဘုရင္ မင္းရာဇာႀကီးလက္ထက္၌ အမတ္ႀကီးမ်ား၊ အတြင္းအမတ္မ်ား၊ ၿမိဳ႕စားႀကီးမ်ား သြားလာသည့္အခါ ေရွ႕က ႀကိမ္ကုိင္ႏွစ္ေယာက္ လုိက္ပါရသည္။
သုိ႔ရာတြင္ ထုိလူႏွစ္ေယာက္ကုိ ေရွ႕လုိက္ဟုလည္းမေခၚ၊ ႀကိမ္ကုိင္ဟုလည္း မေခၚၾကဘဲ၊ ေရႊနန္းသုံးစကား (ေရွ႕ေဆာင္ေရႊသုိင္း) ဟု ေခၚေ၀ၚသည္။
သုိင္းဆုိသည္မွာ ႀကိမ္လုံးရွည္ရွည္တစ္ခုျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ အရွည္ေျခာက္ေတာင္ခန္႔ရွိသည္၊ ႀကိမ္သက္သက္မဟုတ္ဘဲ။ ႀကိမ္သုိင္းအရွည္၏
ေလးပုံသုံးပုံကုိ အ၀တ္ျဖဴ ပတ္ဆြဲးထားရသည္။
အနီးအေ၀းက ဆက္သေသာ လွံေတာ္၊ ဓားေတာ္၊ ဆင္ေတာ္၊ ျမင္းေတာ္၊ ရတနာေက်ာက္မ်က္ေတာ္မ်ား၊ ပန္းေတာ္၊ ေရၾကည္ေတာ္၊ စေသာ ရွင္ဘုရင္ႏွင္စပ္အပ္ေသာ
အသုံးအေဆာင္မ်ား ေဆာင္ယူသြားသည့္အခါ သစၥာေရတုိက္ရန္ သြားသည့္အခါမ်ားမွာ ေရွးဖ်ား ၀ဲးယာက သုိင္းကုိင္သူ ႏွစ္ေယာက္ လုိက္ပါၾကရသည္။
ရခုိင္ရွင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး အမိန္႔ေတာ္ျပန္တမ္းတစ္ခု၌
ကုိယ္ရံႀကီးအမတ္ေတာ္သြားလာလွ်င္၊ ေရွ႕ေဆာင္ ေရႊသုိင္းလက္၀ဲလက္ယာႏွစ္စင္း၊ သင္းမွဴးရွစ္ေယာက္ ေဗာင္းနီႏွင္႔ ယပ္ကုိုင္၍ ေရွ႕ကလုိက္ေစ။ ေမာင္းခရာတီးမႈတ္ေစ၊
ျပည္စုိးႀကီးအမတ္ေတာ္မွာ ။ လက္၀ဲး လက္ယာသုိင္း ေရွ႕လုိက္ႏွစ္စင္း၊ စခ်ီရွစ္ေယာက္ ေဗာင္းစိမ္းႏွင္႔ ယပ္ကုိင္၍ လုိက္ေစ။ ေမာင္းခရာေဆာင္ေစ။
ဆင္ကဲးႀကီးအမတ္ေတာ္မွာ၊ လက္၀ဲး လက္ယာ သုိင္းႏွစ္စင္းေဆာင္ေစ။ ဆင္စခ်ီ ရွစ္ေယာက္ဆင္ခၽြန္းကုိ ကိုင္လ်က္ ေရွ႕ကလုိက္ေစ။ ေမာင္းခရာေဆာင္ေစ။
ဓားပုိင္းႀကီးအမတ္မွာ ။ လက္၀ဲးလက္ယာသုိင္း ႏွစ္စင္းေဆာင္ေစ။ ေထာင္ကဲးရွစ္ေယာက္၊ အရြက္တေတာင္၊အရုိးတေတာင္ရွိသည့္ ဓားကုိစြဲးကုိင္၍ ေရွ႕ကလုိက္ေစ။ ေမာင္းခရာေဆာင္ေစ။
သံတြဲစား၊ သီလပ္စား(Sylhet-သွ်ီလတ္)၊ ဒါကာစား၊ ေမာက္သူဇာစား၊ မင္းတုန္းစား၊တုိ႔မွာ လက္၀ဲးလက္ယာသုိင္းႏွစ္စင္း၊ ေမာင္းခရာေဆာင္ေစ။ ေရေၾကာင္းသြားလွ်င္ အလံျဖဴေလးစင္း၊
အလံနီေလးစင္းစုိက္ေထာင္၍ စည္တီးေစ။
အတြင္းမွဴးအမတ္ လက္၀ဲးၿမဲး၊ လက္ယာၿမဲး၊ႏွစ္ေယာက္တုိ႔မွာ လက္၀ဲး လက္ယာသုိင္းႏွစ္စင္း၊ ေမာင္းခရာေဆာင္ေစ။
ထုိ႔ျပင္ ၿမိဳ႕စာေရး၊ ေခ်ာင္းစားတုိ႔မွာ ႀကိမ္ေခြတစင္းႏွင္႔ ေမာင္းခရာ ေရွးထုံးစံရွိသည္အတုိင္း မယုတ္မလြန္ေစရ၊
မွဴးမတ္တုိ႔မွာ ေဆာင္ၿမဲးကုိ ေဆာင္ေစ။
ဤအမိန္႔ေတာ္ျပန္တမ္းအရ ရခုိင္ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးလက္ထက္က အာသံနယ္၊ ဘဂၤလားးနယ္၊ မင္းတုန္းနယ္ မ်ားသည္ ရခုိင္ပုိင္နက္ နယ္ေျမျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနသည္။
သုိင္းဟူေသာအသုံးအေဆာင္သည္ ျမန္မာထုံးစံမွာလည္း (ေတာ္) ႏွင္႔ ဆုိင္ေသာ အသုံးအေဆာင္ဟု အမွတ္ျပဳၾကသည္။
ရခုိင္မွာ (ေရွ႕ေဆာင္ေရႊသုိင္း)အေခၚကုိ ျမန္မာတြင္ (လက္ရေတာင္) ဟုေခၚသည္။ ထုိသူမ်ားသည္ မွဴးႀကီးမတ္ရာ အရာရွိႀကီးမ်ား သြားလာလွ်င္ လက္ေတာင္ ၂၀၊ ေပ ၃၀ ခန္႔ေရွ႕မွ သြားၾကရသည္။
ေမာင္ျဖဴ(ႀကီြတဲကၽြန္း)
ကုိးကား- ျမန္မာမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံစာတမ္း၊ တတိယပုိင္း၊ 167-168
No comments:
Post a Comment