ကမ ၻာ႔အေသးဆုံး ဒဂၤါးမ်ားကုိ ခပ္ႏွိပ္သုံးစဲြႏုိင္ခဲ႔ေသာ ေရွးေခတ္ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္ (အပုိင္း-၁)

*******************************************************************

ကမၻာေပၚတြင္ ေရွးေခတ္က ယဥ္ေက်းမႈျမင္႔မားေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ားသည္ ဘုရင္စနစ္၊ ၿမိဳ႔ျပစနစ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္စနစ္မ်ားကုိ ေဖာ္ေဆာင္ကာ ယဥ္ေက်းမႈျမင္႔မားခဲ႔ေစရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ ထုိလူမ်ိဳးစုမ်ားသည္ ဘာသာစကား အဆင္႔အတန္း ျမင္႔မားေစျခင္းငွါ စာေပမ်ားကုိ တီထြင္ခဲ႔ၾကသလုိ၊ တုိင္းျပည္ႏွင္႔ လူမ်ိဳး သာယာ၀ၿဖိဳး တုိးတက္ေစရန္အတြက္ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါး၊ ေၾကးဒဂၤါး၊ ခဲဒဂၤါး၊မ်ားကုိ ခပ္ႏွိပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကသည္။ ဒဂၤါးဆုိသည္မွာလည္း အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္ဆုိင္ခဲ႔ေသာ တုိင္းျပည္ႏွင္႔ ဘုရင္တုိ႔သာ ခပ္ႏိွပ္သုံးစဲြႏုိင္ေသာ သေကၤတတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါး၊ ေၾကးဒဂၤါး၊ ခဲဒဂၤါးမ်ားကုိ ခပ္ႏွိပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကရာတြင္လည္း မိမိေဒသႏွင္႔ ကုိက္ညီေသာ ဒဂၤါးျပား အရြယ္အစား အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ တန္ဖုိးသတ္မွတ္ကာ ခပ္ႏွိပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကသည္ကုိေတြ႔ရသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္အတြင္း၌ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားခဲ႔ေသာ ေဒသမ်ားမွာ ရခုိင္၊ မြန္၊ ပ်ဴ၊ ျမန္မာ၊ တနသၤာရီ၊ထား၀ယ္ ၿမိဳ႕ျပနုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထုိေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံ တုိင္းျပည္မ်ားတြင္ ၊ ေရႊဒဂ္ါး၊ ေငြဒဂၤါး၊ ေၾကးဒဂၤါး၊ ခဲဒဂၤါးမ်ား ခပ္နိွပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကသည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ထုိၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံမ်ားထဲမွ ေရွးေခတ္ ရခုိင္ေ၀သာလီၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံသုံး လက္သည္းခြံထက္ငယ္ေသာ၊ တစ္နည္း ကုလားပဲျခမ္း အရြယ္မွ်ေလာက္သာရိွေသာ ေငြဒဂၤါးမ်ားကုိ မိမိရွာေဖြေတြ႔မိထား သမွ်အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ တင္ျပသြားပါမည္။ ေရွးေခတ္ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္ဆုိသည္ လက္ရိွ ေက်ာက္ေတာ္ႏွင္႔ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ၾကား ေဒသတြင္ ေအဒီ ၁ ရာစုမွ ေအဒီ ၁၀ ရာစုအထိ နန္းေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ကာ ၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံအျဖစ္တည္ေထာင္၍ စုိးစံအုပ္ခ်ဳ ပ္ခဲ႔ေသာ တုိင္းျပည္ နုိင္ငံေတာ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးက ရခုိင္ေ၀သာလီၿမ္ိဳ႕ျပႏုိုင္ငံေတာ္၏ အာဏာစက္သက္ေရာက္ခဲ႔ေသာ ပုိင္နက္နယ္ေျမမ်ားမွာ အေနာက္ဘက္တြင္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဟူးဂလိျမစ္အေရွ႕့ဘက္၊ အေနာက္ဘေဂၤါေဒသ၊ လက္ရွိ ဘဂၤလားေဒခ်္ ႔ႏုိင္ငံတစ္ခုလုံးနီးပါးျဖစ္ၿပီး၊ အေရွ႕ဘက္တြင္ ရခုိင္ရုိးမအထိျဖစ္သည္။ ေတာင္ဘက္တြင္ ဒြါရာ၀တီ ေခၚ သံတဲြၿမိဳ႕အထိျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ထုိေဒသတုိ႔၌ ေတြ႔ရိွရေသာ ေက်ာက္စာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္စာ၊ ေၾကးနီျပားစာ၊ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါးမ်ားႏွင္႔ ရုပ္၀တၳဳမ်ားက သက္ေသခံ ေနသည္။ ထုိေရွးေခတ္ ရခုိင္ေ၀သာလီျပည္တြင္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာအရ ပထမမင္းဆက္တြင္ မင္း (၁၅)ပါးအထိ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၾကၿပီး၊ ထုိမင္းတုိ႔အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာ ကာလမွ ဘီစီ ၂ ရာစုမွ ေအဒီ ၂၉၀ ကာလအထိျဖစ္သည္။ ပထမမင္းဆက္သည္ ခရုသင္း/သီရိ၀စၥ အမွတ္သေကၤတပါေသာ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါးမ်ားကုိခပ္ႏိွပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကသည္။ ဒုတိယမင္းဆက္မွာ စျႏၵဘဲြ႔ခံမင္းမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊ မင္း(၁၃)ပါးရိွသည္။ ထုိမင္းတုိ႔သည္ ေအဒီ ၂၉၀ မွ ေအဒီ ၅၂၀ အထိ၊ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔သည္။ ဤမင္းဆက္သည္ ႏြားလားဥႆဘ/သီရိ၀စၥ အမွတ္သေကၤတပါေသာ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါးမ်ားကုိ ခပ္ႏိွပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကသည္။ တတိယမင္းဆက္တြင္ မင္း(၉)ပါး ပါရိွသည္။ ထုိမင္းတုိ႔သည္ ေအဒီ ၅၂၀ မွ ေအဒီ ၆၄၉ အထိ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၾကသည္။ တတိယမင္းဆက္သည္လည္း ႏြားလားဥႆဘ/သီရိ၀စၥ ဒဂၤါးမ်ားကုိ ခပ္ႏိွိပ္သုံးစဲြခဲ႔ၾကသည္။ ၁။ ခရုသင္း / သီရိ၀စၥ ဒဂၤါး၊ ပထမမင္းဆက္(ေအဒီ ၇၀-၂၉၀)၊ ၂။ ႏြားလားဥႆဘပုတီးကုံးပါ / သီရိ၀စၥ ဒဂၤါး၊ ဒုတိယမင္းဆက္ ( ေအဒီ ၂၉၀-၅၂၀)၊ ၃။ ႏြားလားဥႆဘ/သီရိ၀စၥ ပုတီးကုံးမပါ။ တတိယမင္းဆက္ (ေအဒိီ ၅၂၀ မွ - ၁၀ ရာစု) တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။ ပထမမင္းဆက္မွာ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ ေၾကာင္းေရ (၃)မွ စာေၾကာင္းေရ (၁၇)အထိ၊ ဂါထာအားျဖင္႔ ေဖာ္ျပရမည္ဆုိလွ်င္ ဂါထာအမွတ္ (၃)မွ ဂါထာအမွတ္ (၁၈)အထိ ျဖစ္သည္။ ပထမင္းဆက္မွ မင္းတုိ႔ခပ္ႏွိပ္သုံးစဲြခဲ႔ေသာဒဂၤါးမ်ားမွာ ေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ိဳးအစားအားျဖင္႔ က်ပ္၊ မတ္၊ မူး၊ ပဲ၊ ေရြးစိတ္ ဒဂၤါးမ်ားအထိကုိ ခပ္ႏွိပ္ခဲ႔ၿပီး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားခဲ႔ၾကမည္ဟု ယူဆရသည္။ ပထမမင္းဆက္မွမင္းတုိ႔ ခပ္ႏိွပ္ခဲ႔ေသာ ဒဂၤါးမ်ားေရွ႕ဘက္တြင္ ဘုရင္႔တံဆိပ္ေတာ္ “န၀ရတ္ေက်ာက္စီ ခရုသင္း” အမွတ္သေကၤတကုိ ပုံေဖာ္ထားၿပီး၊ ေက်ာဘက္တြင္ “ရခုိင္ေ၀သာလီနုိင္ငံေတာ္တံဆိပ္” ကုိ ခပ္ႏွိပ္ထားသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ သုေတသီမ်ားက ေက်ာဘက္ပါ သေကၤတကုိ “သီရိ၀စၥ” အမွတ္သေကၤတဟု ေဖာ္ျပၾကသည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ပထမမင္းဆက္မွ အေသးဆုံးေသာ န၀ရတ္ေက်ာက္စီ ခရုသင္းဒဂၤါးမ်ားကုိ ေဖာ္ျပသြားပါ သည္။ ထုိ ခရုသင္း အေသးဆုံး ဒဂၤါးမွာ အေလးခ်ိန္အားျဖင္႔ (၀.၃)ဂရမ္ခန္႔သာ ရိွၿပီး၊ ဒဂၤါး၏အခ်င္းမွာ (၀.၈) စင္တီမီတာခန္႔သာရိွပါသည္။ နည္းပညာ မထြန္းကားေသးေသာ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္နီးပါးက ရခုိင္ေဒသတြင္ ဤမွ်ေလာက္ ေသးငယ္ေသာ ေငြဒဂၤါးျပား အေသးေလးေပၚ၌ ဘုရင္႔တံဆိပ္ေတာ္ျဖစ္ေသာ “ခရုသင္း နွင္႔ သီရိ၀စၥ” အမွတ္ေသကၤတကုိ ထင္ရွားစြာ ထည့္သြင္း ခပ္ႏွိပ္ထားသည္မွာ အလြန္ခ်ီးက်ဴးအံ႔ၾသဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။ အာနႏၵစျႏၵမင္းဆက္ေက်ာက္စာပါ ပထမမင္းဆက္မွ ခပ္ႏိွပ္ခဲ႔ေသာ အေသးဆုံး ေငြဒဂ္ါးျပားကုိ ကုလားပဲျခမ္းျဖင္႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပထားပုံ (ပုံ -၁-) ဤခရုသင္း အမွတ္သေကၤတပါေသာ ေငြဒဂၤါးမ်ားကုိ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ၊ ပထမမင္းဆက္ပါ ဂါထာ (၁၀ မွ ၁၇) အထိ၊ မင္းအမည္အားျဖင္႔ေဖာ္ျပရေသာ္ “ စေႏၵာဒယမင္း မွ လကၤ ီမင္း” အထိ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ကာလ (ေအဒီ ၇၀-၂၉၀) အတြင္း အတြင္း ခပ္ႏွိပ္ခဲ႔ေသာ ဒဂၤါးျပားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဤရခုိင္ေ၀သာလီေခတ္ဦးသုံး “ ခရုသင္း/သီရိ၀စၥ” သေကၤတအမွတ္အသားပါ ဒဂၤါးမ်ားမွာ ႏြားလားဥႆဘ အမွတ္သေကၤတပါေသာ ဒဂၤါးထက္ ေရွးက်ေသာ ဒဂၤါးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာပါ ပထမမင္းဆက္မွ မင္းတုိ႔ခပ္ႏွိပ္ခဲ႔ေသာ န၀ရတ္ေက်ာက္စီ ခရုသင္း က်ပ္ျပည့္ဒဂၤါးမ်ားအေၾကာင္းကုိ အေသးစိတ္ အက်ယ္ကုိ သိလုိိပါက “ရခုိင္ျပည္သုံးဒဂၤါးႏွင္႔ေခတ္ၿပိဳင္ဒဂၤါးမ်ား” စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ (၄၈-၈၂) ကုိ ၾကည့္ပါ။ ဆက္လက္၍ မၾကာမီ ကမၻာ႔အေသးဆုံး ႏြားလားဥႆဘ/သီရိ၀စၥ အေသးဆုံး ဒဂၤါးမ်ားအေၾကာင္းကုိ တင္ျပသြားပါမည္။