ရခုိင္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအသင္း(ရန္ကုန္)
- အဖြင္႔စာမ်က္နွာ
- သတင္း
- ေဆာင္းပါး
- စာအုပ္စင္
- ရခုိင္ရုိးရာပြဲမ်ား
- ခမီလူမ်ိဳးေရးရာ
- ၿမိဳလူမ်ိဳးေရးရာ
- မရမာႀကီးေရးရာ
- သက္လူမ်ိဳးေရးရာ
- သကၠမေရးရာ
- ရခုိင္အသင္းအဖြဲ႔
- ဓေလ႔ထုံးတမ္း
- ထုတ္ၿပန္ခ်က္
- အင္တာဗ်ဴး
- ရုပ္သံဖုိင္
- အတၳဳပတၱိ
- တုိင္းရင္းသားေရးရာ
- ဘာသာေရးဆုိင္ရာ
- မူဆလင္ေရးရာ
- တုိင္းရင္းေဆးစြမ္းေကာင္း
- နည္းပညာ
- ထူးေထြဆန္းၿပား
- ရုိးရာပစၥည္းအေရာင္းဆုိင္
Saturday, March 22, 2025
စလကၤာသူ/သိဂၤသူမင္း ။ (၈၅၆-၈၉၃)(ေအဒီ ၁၄၉၄-၁၅၀၁)
*******************************************
စလကၤာသူမင္းသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ ထင္ရွားေသာ ေတဇာရာမ ေက်ာင္းတုိက္ႏွင္႔ ေတဇာရာမေစတီေတာ္ကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ႔သည္။ ဤမင္း၏ သမီးေတာ္ျဖစ္ေသာ အေနာ္ဇာမင္း သမီးသည္ အေနာ္မာဘုရားႀကီးကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ႔သည္။ စလကၤာသူမင္းဒဂၤါး၏ အခ်င္းမွာ(၂၆-၂၇ မီလီမီတာ)အထိရွိၿပီး၊ အေလးခ်ိန္( ၉.၆ မွ ၁၀.၄ ဂရမ္) အထိရွိသည္။စလကၤာသူမင္း ဒဂၤါးတြင္လည္း ႏွစ္ဘက္စလုံးသည္ ပါရွန္အကၡရာမ်ားျဖင္႔ ေရးထုိး ထားသည္။ ပါရွန္အကၡရာျဖင္႔ စလကၤာသူမင္းကုိ(Sikandar shah) ေရးထားသည္ဟု ဆုိၾကသည္။
စလကၤာသူမင္းသည္ ျဖတ္သန္းလာေသာအေတြ႔အႀကဳံမ်ားအရ အျခားသူမ်ားပုန္ကုန္မႈ မျပဳ ႏုိင္ေအာင္ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္သားမ်ားကုိ ၿမိဳ႕တြင္း ၿမိဳ႕ျပင္တုိ႔၌လွည့္ပတ္ေစ၍ အခ်ိန္မလပ္ မျပတ္ေစာင္႔ ၾကပ္ေစသည္။ လက္၀ဲ လက္ယာ ကုိ္ယ္ရံေတာ္တပ္သားမ်ားကုိလည္း အခ်ိန္တုိင္း အဆင္႔သင္႔ျဖစ္ေန ေစရန္ စီမံထားသည္။ သက္ေကာက္ေဒါလ်ာသွ်ာ ဆုိသည္မွာ ( Sikandar shah) ကုိ ရခုိင္မႈျပဳ အသံထြက္ထား ေသာ စကားရပ္ ျဖစ္ဟန္တူေလသည္။
စလကၤာသူ မင္းလက္ထက္သည္ သရက္အုပ္ ၀ရစ္ေတာင္ ဘုရားေက်ာက္စာကုိ ေရးထုိးခဲ႔ သည္။ ထုိေက်ာက္စာသည္ “ရကၡ၀ဏၰ” တစ္ဘက္၊ ပါရွန္အကၡရာတစ္ဘက္ ၊ ရခုိင္+ပါရွန္ ႏွစ္ဘာသာ ျဖင္႔ ေရးထုိးထားေသာ ရွားပါး ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ျဖစ္သည္။
ထုိေက်ာက္စာတြင္ ရခုိင္အကၡရာျဖင္႔ ေရးထုိးထားေသာဘက္၌ ( သကၠရာဇ္ ၈၅၇ ခုႏွစ္ နံ ယုန္လျပည့္ တနဂၤေႏြေန႔) တြင္ “ကာဒီေဖာက္က်ီ” ကုိ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းသည္ သနား၍ ဘုရားရွင္ထံတြင္ လယ္ေျမမ်ား၊ကၽြန္မ်ားလွဴဒါန္းေၾကာင္း၊ ေကာင္းမႈကုိဖ်က္ေသာသူကား အသက္မရွည္ျဖစ္ေစသတည္း၊ သားစဥ္ေျမးဆက္ ျဖစ္ပါေစသတည္း။ ဟူ၍ က်ိန္စာပါေရးထိုးထားသည္။
ေက်ာဘက္တြင္ ပါရွန္အကၡရာျဖင္႔ ေရးထုိးထားေသာ စာေၾကာင္းမ်ားကုိ မင္ကူးယူၿပီး၊ ပါရွန္ အကၡရာတတ္ကၽြမ္းေသာ ပညာရွင္မ်ား ဖတ္ရႈႏုိင္ရန္ သက္ဆုိင္ရာသံရုံးမ်ား၊ တကၠသုိလ္မ်ားသုိ႔ ေပးပုိ႔ခဲ႔ ေသာ္လည္း တစ္စုံတစ္ရာ အေၾကာင္းျပန္ၾကားစာကုိမွ် မရရွိခဲ႔ေပ။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေရွးေဟာင္းသုေတသ နျပတုိက္သုိ႔အေၾကာင္းတုိက္ဆုိင္၍ လည္ပတ္ရန္ေရာက္ရွိလာၾကေသာ ပါရွန္အကၡရာကုိ ကၽြမ္းက်င္စြာ ဖတ္ရႈႏုိင္သည့္ သံမွဴးမ်ား၊ စစ္သံမွဴးမ်ား၊ တကၠသုိလ္မွ ပါေမာကၡမ်ားပင္လွ်င္ ေက်ာက္စာတြင္ ေရးထား ေသာ စာတစ္လုံးခ်င္းစီ၏ အသံထြက္ကုိသာ ဖတ္ရႈႏုိင္ၾကၿပီး၊ အဓိပၸာယ္ကုိမူ မေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ႔ၾကေပ။
ထုိပုဂၢိဳလ္မ်ားအဆုိအရ ပေဟဠိသေဘာ၊ လွ်ိဳ၀ွက္စာသေဘာ၊ စကား၀ွက္မ်ားျဖင္႔ ေရးသား ထားျခင္းျဖစ္မည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳၾကသည္။
ေဒသခံမ်ား၏ အစဥ္အဆက္ေျပာဆုိေသာ စကားမ်ားအရ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေမာ္လ၀ီတစ္ဦးသည္ ဗုဒၶဘာသာသုိ႔ ကူးေျပာင္းၿပီး သူပုိင္ဆုိင္သမွ် ေရႊ၊ ေငြ ၊ ဥစၥာ ရတနာ မ်ားကုိ ဘုရားတြင္လွဴဒါန္းခဲ႔သည္ ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳၾကသည္။
ေက်ာက္စာတြင္ပါရွိေသာ ကာဒီေဖာက္က်ီ ဆုိသူမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တစ္ဦး၏ နာမည္ ျဖစ္မည္ဟု ယူဆရသည္။ ကာဒီေဖာက္က်ီသည္ ရခုိင္ဘုရင္ စလကၤာသူမင္းႏွင္႔ မည္သုိ႔ ဆက္ႏြယ္မႈရွိ သည္ကုိမူ ယေန႔ထိ အေထာက္အထားတစ္စုံတစ္ခုမွ် မေတြ႔ရေသးေပ။ ေက်ာက္စာေၾကာင္းေရ (၂-၃)တြင္ ေရးထုိးပါရွိေသာ “ကာဒီေဖာက္က်ီ ကုိ ဆင္ျဖဴသွ်င္ သနားသည္” ဆုိေသာ စကားရပ္အရ စလကၤာသူမင္းသည္ ေက်းကၽြန္အျဖစ္ လက္ခံျခင္းသာ ျဖစ္ဟန္ ရွိသည္။ ေက်ာက္စာပါ “ကာဒီေဖာက္က်ီကုိ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းသနားသည္” ဟူေသာ စကားရပ္ ႏွင္႔ အရပ္ ေဒသတြင္ အစဥ္အဆက္ ေျပာစမွတ္ျပဳလာေသာ စကားရပ္ကုိေထာက္ခ်င္႔ျခင္းအားျဖင္႔ အစၥလာမ္ ဘာ သာမွ ဗုုဒၶဘာသာသုိ႔ ကူူးေျပာင္းလာေသာ ကာဒီေဖာက္က်ီ ကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ဆင္ျဖဴရွင္ရခုိင္ဘုရင္ စလကၤာသူမင္းသည္ ေထာက္ပံ႔ လွဴဒါန္းျခင္းျဖစ္မည္ဟု ယူဆရသည္။
ဤေက်ာက္စာႏွင္႔ပက္သက္၍ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ေျမာက္ဦးေရွး/သု ျပတုိက္သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ႔ ေသာ Mr. Stephan Van galen ဆုိသူ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးအား ျပတုိက္ညႊန္ / မွဴး ဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္ က ေက်ာက္စာဖတ္ႏုိင္သူကုိ ရွာေဖြဖတ္ရႈေပးရန္ အကူအညီေတာင္းခံခဲ႔သည္။ Stephan ထံမွ ပါရွန္ ဘက္ ျခမ္းမွ စာကုိဖတ္ရႈထားေသာ စာတစ္ေစာင္ကုိ ေဒါက္တာေက်ာ္မင္းထင္မွတဆင္႔ လက္ခံရရွိခဲ႔သည္။ ထုိျပန္စာ၌ “ဆင္းရဲႏြမ္းပါးနိမ္႔က်ေသာ ကုန္သည္ကာ၀ါလ္ခန္ ႏွင္႔ ၄င္း၏သားမယားမ်ားကုိ ထုတ္ ျပန္သည့္ ဘုရင္႔အမိန္႔ေတာ္ျပန္တမ္းပင္ျဖစ္သည္။ ကာ၀ါလ္ခန္သည္ သူ၏မယားႏွင္႔ သားမ်ားကုိ လြတ္လပ္ေသာ တုိင္းသူျပည္သားမ်ားအျဖစ္ ေနခြင္႔ျပဳရန္ ရခုိင္ဘုရင္ မန္ဆာသွ်ာ၏ သား လက္ ေအာက္ခံ စူလတန္ဘုရင္ခံ နာဆာ ထံတြင္ ေတာင္းခံခဲ႔ေလသည္။ ရခုိင္ဘုရင္၏သားေတာ္ ဘဟ္ မာစ္သည္ Kabdes Manik, Haba Mani ႏွင္ Rangaz Jahan ၏သား၊ သက္ေသမ်ား ေရွ႕ေမွာက္ တြင္ ကင္းလြတ္ခြင္႔ေပးခဲ႔သည္” ဟူ၍ ေရးထုိးထားေၾကာင္း သိရသည္။ Stephan Van Galen ၏ မွတ္ ခ်က္မွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။
“Farman of the King for the humble kawal khan trader, and his son and wife. Kawal Khan has Sought the assistance of sultan Nasir son of Mansur Shah(Persion name for the Arakannse King?)The wife of kawal khan and his sons are to bo free people.The son of Bahmud of RaKhaing will give the wife in the presence of the witnesses Kabdes Manik. Huba Manik, son of Rangaz Fahan.Dated the 19th of Ramadan AH 900 (ie 1494- 1495 AD)” ဟူ၍ ရခုိင္ေက်ာက္စာေပါင္းခ်ဳပ္၊ စာ-၅၉-၆၁ ၌ ေဖာ္ျပသည္။
စလကၤတာသူမင္းဒဂၤါး (ပုံ - ၁၁၁)
ေတဇာရာမေက်ာင္းေတာ္ႏွင္႔ ေတဇာရာမေစတီေတာ္ႀကီးကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ႔ေသာ စလကၤာသူမင္းကုိ ထုိမင္းခပ္ႏိွပ္ခဲ႔ေသာ ဒဂၤါးပါ ပါရွန္စာေၾကာင္႔ ဘဂၤလီမူဆလင္မင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျပာေနၾကသူမ်ား အရွက္တရား နည္းနည္းရိွၾကပါေစ။ ပေယာဂမွန္ရင္ တုန္ဆင္းေစရမည္။
က်မ္းကုိး ဦးစံသာေအာင္၊ဦး။ (၁၉၇၉)။ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ား။(ႏွာ-၃၆)(ပုံ -၂၄ ခ)
၃၄။ ဦးဦးသာထြန္း၊ ဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္ (၂၀၁၇)။ ရခုိင္ေက်ာက္စာေပါင္းခ်ဳပ္။ (ႏွာ-၅၉-၆၁)
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment