အမႈအမွတ္ ၁၆

တရားခံျဖစ္သြားေသာ ႏုိင္ငံေတာ္

၁၆ ရာစုႏွစ္တုန္းက စစ္တေကာင္းနဲ႔ ဒကၠားၿမိဳ႕ေတြကို သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံဟာ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္မွာ ဗမာဘုရင္လက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ၿပီး လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဆံုး႐ႈံးသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကစလို႔ ရခိုင္ပင္လယ္ျပင္ဟာ ကမၻာ့နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ေခတ္တို႔မွာ ၿဗိတိသွ်အခ်ဳပ္အျခာအာဏာေအာက္၊ ဖဆပလလြတ္လပ္ေရးေခတ္၊ မဆလ-နဝတ-နအဖ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္ေတြ တေလွ်ာက္လံုးမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာေအာက္ ေရာက္ခဲ့ၿပီး အခုေနာက္ဆံုး ၂၀၁၂ ခု မတ္လ ၁၄ ရက္မွာေတာ့ မနည္းလွတဲ့ အစိတ္အပိုင္းဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာေအာက္ကို တရားဝင္ က်ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွာ ဒီပင္လယ္ျပင္ပိုင္နက္ကိစၥေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရတပ္နဲ႔ ျမန္မာေရတပ္ ရန္ေစာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္နက္မဲ့ ဒီမိုကေရစီအတိုက္အခံေတြ၊ လက္နက္အင္အားနည္းတဲ့ တုိင္းရင္းသားတပ္ေတြအေပၚ လက္နက္အားကိုး ဗိုလ္က်မင္းမူေနခဲ့တဲ့ နအဖစစ္တပ္ရဲ႕ စစ္သေဘၤာေတြဟာ ဒီဇယ္ဆီ မတတ္ႏိုင္လို႔ ပင္လယ္ထဲ ေက်ာက္ခ်ေနရင္ေန၊ ေက်ာက္မခ်ရင္ စက္ပိတ္ေမွ်ာေနရခ်ိန္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ စစ္သေဘၤာေတြက မီးခိုးတလူလူနဲ႔ ပတ္ေမာင္းၿပီး စစ္ဟန္ေရးျပေနတာကို ပါးစပ္အေဟာင္းသားနဲ႔ ေငးၾကည့္ေနခဲ့ရပါတယ္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးရဲ႕သခင္ႀကီး တ႐ုတ္က ၾကားဝင္ဟန္႔တားခဲ့လို႔ စစ္ေရးပိုင္းမွာ ဒါေလာက္နဲ႔ ၿပီးသြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ဒီပင္လယ္ပိုင္နက္ကိစၥကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္မွာ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံတကာခံု႐ံုးမွာ တရားဝင္ အမႈစြဲခဲ့ပါတယ္။ ဒီစြဲဆိုခ်က္ကို ခံု႐ံုးက အမႈအမွတ္ ၁၆ အျဖစ္ အဲဒီေန႔မွာပဲ လက္ခံစာရင္းသြင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာပဲ ခံု႐ံုးေမာ္ကြန္းထိန္းက ျမန္မာစစ္အစိုးရကို အေၾကာင္းၾကားခဲ့သလို ဒီဇင္ဘာ ၁၇ ရက္မွာလည္း ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ဆီ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္။

*******

ျမန္မာနအဖအစိုးရက ခံု႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ့မယ္လို႔ ၂၀၀၉ ႏိုဝင္ဘာ ၄ ရက္မွာ ေၾကညာခဲ့ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွအစိုးရက ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္မွာ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ဇန္နဝါရီ ၁၄ ရက္မွာေတာ့ နအဖအစိုးရက ခံု႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မလိုက္နာႏိုင္ဘူးလို႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးေပၚ ဆြဲခန္႔တရားသူႀကီးနာမည္ အဆိုျပဳတင္သြင္းၿပီး ေရွ႕ေနအဖြဲ႔ နာမည္စာရင္းေတြ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ခံု႐ံုးကို တင္ျပခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ ကိန္းဂဏန္း ေျမပံု ေရပံုေတြကို ၂၀၁၀ ဇူလိုင္ ၁ ရက္ေန႔မွာ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ ၂၀၁၀ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔က်မွ ဒီလို အခ်က္အလက္ ကိန္းဂဏန္းေတြ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။

ခံု႐ံုးေရွ႕ ႏွစ္ဘက္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္ေတြကို ၂၀၁၁ ခု စက္တင္ဘာလမွာ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က စက္တင္ဘာ ၈၊ ၉၊ ၁၂၊ ၁၃၊ ၂၁၊ ၂၂ ရက္ေတြမွာ ေလွ်ာက္လဲၿပီး ျမန္မာက စက္တင္ဘာ ၁၅၊ ၁၆၊ ၁၉၊ ၂၀၊ ၂၄ ရက္ေတြမွာ ေလွ်ာက္လဲခဲ့ၾကပါတယ္။

နအဖအစုိးရဘက္က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ထဲမွာ ၁၉၇၄ ခုတုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ေရျပင္ပိုင္နက္ကိစၥ သေဘာတူလက္မွတ္ထိုးခဲ့တဲ့ ေရတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ခ်စ္လႈိင္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံကိုယ္စား သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးခြင့္အာဏာမရွိသူအျဖစ္ ျငင္းပယ္ၿပီး ၁၉၇၄ နဲ႔ ၂၀၀၈ ခုတုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တာေတြကို တရားမဝင္တဲ့သေဘာ အ႐ူးကြက္နင္းခဲ့ပါတယ္။ (ဗမာစစ္အစိုးရရဲ႕ ကတိေတြ စာခ်ဳပ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ယံုရတယ္ ခိုင္မာတယ္ဆိုတာ ျပေနပါတယ္။)

နအဖအစိုးရဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကမ္း႐ိုးတန္းကို ဂြၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္နားအထိသာ သတ္မွတ္ထားေပမယ့္ ခံု႐ံုးမွာေတာ့ ေမာ္တင္စြန္းအထိ ကမ္းေျခအရွည္ ၅၈၇ ကီလိုမီတာ ျပခဲ့ပါတယ္။ ခံု႐ံုးမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳသူက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး (အမ်ဳိးသမီး) ဒီပုမိုနီ၊ လက္ေထာက္အျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားေရး အထူးအတြင္းဝန္ အၿငိမ္းစားေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခါရ္ရွစ္ဒ္အလမ္၊ ေရွ႕ေနေတြ ဥပေဒအတိုင္ပင္ခံေတြအျဖစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနအတြင္းဝန္ ၁၊ ဂ်ာမဏီဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီး ၁၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၃၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၃၊ အၾကံေပးေတြအျဖစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ထမ္း ၄၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၁၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ေရေၾကာင္းပထဝီပညာရွင္ ၃၊ တသီးပုဂၢလ ကၽြမ္းက်င္သူေတြအျဖစ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အဏၰဝါဘူမိေဗဒပညာရွင္ ၁၊ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ဘူမိေဗဒပညာရွင္ ၁၊ အငယ္တန္း ဥပေဒအတိုင္ပင္ခံအျဖစ္ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၁၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၂၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၂ ဦးတို႔ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးေပါင္း အေမရိကန္ ၉၊ ၿဗိတိသွ် ၆၊ ဂ်ာမန္ ၂၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ၈ ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ဥပေဒပညာရွင္ေတြမွာ နာမည္ႀကီး Foley Hoag ေရွ႕ေနကုမၸဏီက ေရွ႕ေန ၂ ေယာက္ပါဝင္ ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳသူကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးထြန္းရွင္၊ လက္ေထာက္မ်ားအျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေဒၚလွမ်ဳိးႏြယ္နဲ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုးက ဦးေက်ာ္ဆန္း၊ ေရွ႕ေနေတြ ဥပေဒအတိုင္ပင္ခံေတြအျဖစ္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၄၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၂၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၁၊ အၾကံေပးေတြအျဖစ္ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ၁၊ ျမန္မာေရတပ္ဗိုလ္မႉးႀကီး ၁၊ မိတၳီလာတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ၁၊ ျမန္မာသံ႐ံုးဝန္ထမ္း ၃၊ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနဝန္ထမ္း ၂၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက ဥပေဒပညာရွင္ ၃၊ ႐ိုေမးနီးယားႏိုင္ငံက ေရေၾကာင္းပညာရွင္ ၁၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ပညာရွင္ ၂ ဦးတို႔ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အားလံုးေပါင္း ျပင္သစ္ ၇၊ အေမရိကန္ ၄၊ ၿဗိတိသွ် ၁၊ ႐ိုေမးနီးယား ၁၊ ျမန္မာ ၁၁ ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပင္သစ္ေတြကို အဓိကထား ငွားရမ္းခဲ့တာ ထူးျခားေနပါတယ္။ တိုတယ္လ္ကုမၸဏီနဲ႔ လက္ဝါး႐ိုက္ထားတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္ရွင္ဂ်ာမဏီကိုေတာ့ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္ဆိုသူေတြကို ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာကေန ၂၀၁၂ မတ္လအထိ ေငြ ဘယ္ေလာက္ေပး ငွားခဲ့ရသလဲ မသိပါ။

*******

ကုလသမဂၢ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (ကြန္ဗင္းရွင္း) ကို ၁၉၈၂ ခု ဧၿပီ ၃၀ ရက္မွာ ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အတည္ျပဳလက္မွတ္ထုိးတဲ့ ႏိုင္ငံအေရအတြက္ ၆၀ သတ္မွတ္ခ်က္ ျပည့္မီသြားလို႔ တႏွစ္အၾကာ ၁၉၉၄ ခု ႏိုဝင္ဘာ ၁၆ ရက္မွာ စတင္အသက္ဝင္လာခဲ့ပါတယ္။

စာခ်ဳပ္အသက္ဝင္လာၿပီးေနာက္ ၁၉၉၆ ခုမွာ လြတ္လပ္တဲ့ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံတကာခံု႐ံုး ITLOS ကို တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ခံု႐ံုးတည္ေနရာက ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ ဟမ္းဘာ့ဂ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႕ကို စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြက လွ်ဳိ႕ဝွက္မဲနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒကြန္ဗင္းရွင္းကို အခု ကမၻာ့ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၆၁ ႏိုင္ငံ နဲ႔ ဥေရာပအသိုင္းအဝိုင္း EC အဖြဲ႔တို႔က လက္မွတ္ထိုးထားၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မဆလအစိုးရက ၁၉၈၂ ခု ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္မွာ သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၿပီး နဝတအစိုးရက ၁၉၉၆ ခု ေမလ ၂၁ ရက္မွာ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေတာ့ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၂ ရက္က်မွ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို သေဘာတူ အတည္ျပဳထားတဲ့အတြက္ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒခံု႐ံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မလိုက္နာလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။

လြတ္လပ္တဲ့ တရား႐ံုးျဖစ္တဲ့အတြက္ ခံု႐ံုးဟာ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံ မဟုတ္ေပမယ့္ ကုလသမဂၢနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံမႈရွိပါတယ္။ ကုလအေထြေထြညီလာခံမွာ ဒီပင္လယ္ျပင္ခံု႐ံုးက ေလ့လာသူအဆင့္အတန္းနဲ႔ တက္ေရာက္ခြင့္ ရထားသလို ခံု႐ံုးဝန္ထမ္းေတြဟာလည္း ကုလသမဂၢဝန္ထမ္းေတြလို လစာနဲ႔ ခံစားခြင့္ေတြ တန္းတူရၾကပါတယ္။

ခံု႐ံုးတရားသူႀကီး ၂၁ ဦးကို စာခ်ဳပ္ဝင္ႏိုင္ငံနဲ႔ အဖြဲ႔ေတြက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပါတယ္။ တရားသူႀကီးေတြ သက္တမ္းက ၉ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး သံုးႏွစ္တႀကိမ္ တရားသူႀကီး သံုးပံုတပံုကို နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ေရြးေကာက္ပါတယ္။ တရားသူႀကီး အေရြးခံရဖို႔အတြက္ အစည္းအေဝးတက္သူအားလံုးရဲ႕ မဲသံုးပံုႏွစ္ပံုရဖို႔ လိုပါတယ္။ တရားသူႀကီး ၂၁ ေယာက္ထဲက ခံု႐ံုးဥကၠဌနဲ႔ ဒု-ဥကၠဌကို လွ်ဳိ႕ဝွက္မဲနဲ႔ သံုးႏွစ္သက္တမ္းအတြက္ ေရြးေကာက္ပါတယ္။ အမႈတခု တင္လာရင္ေတာ့ တရားၿပိဳင္ႏိုင္ငံေတြဟာ တရားသူႀကီး ၂၁ ေယာက္ထဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက မပါရင္ ad hoc အေရးေပၚ ဆြဲခန္႔တရားသူႀကီးတေယာက္စီ အဆိုျပဳတင္သြင္းခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီတရားသူႀကီးဟာ မူလတရားသူႀကီး ၂၁ ေယာက္နဲ႔ တန္းတူ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ၁၉၉၆ ခုကေန ကေန႔ထိ ပင္လယ္ျပင္ခံု႐ံုးဟာ အမႈေပါင္း ၁၉ မႈကို လက္ခံရရွိခဲ့၊ ၁၇ မႈကို စစ္ေဆးဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အမႈက အမႈအမွတ္ ၁၆ ျဖစ္ပါတယ္။

ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒအျငင္းပြားမႈေတြကို ဒီပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာခံု႐ံုးအျပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ံုး ICJ ကလည္း ကိုင္တြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပင္လယ္ျပင္ခံု႐ံုးက စီရင္ခ်က္ဟာ အၿပီးအျပတ္ျဖစ္ၿပီး မလိုက္နာမေနရ ျဖစ္ပါတယ္။ အယူခံခြင့္မရွိပါ။

လက္ရွိတရားသူႀကီး ၂၁ ဦးကေတာ့ ...

• အာရွတိုက္က ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ လက္ဘႏြန္
• အာဖရိကတိုက္က ေတာင္အာဖရိက၊ ဆီနီေဂါ၊ တန္ဇန္းနီးယား၊ ကိပ္ဗာ့ဒ္၊ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား
• အေနာက္ဥေရာပနဲ႔ေျမာက္အေမရိကတိုက္က ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ ၾသစႀတီးယား၊ ေမာလ္တာ
• အေရွ႕ဥေရာပက ပိုလန္၊ ႐ုရွား၊ ယူကရိန္း
• ေတာင္နဲ႔အလယ္အေမရိကတိုက္က ဘရာဇီး၊ ဂရီေနဒါ၊ ထရီနီးဒက္ႏွင့္တိုဘာဂို၊ အာဂ်င္တီးနား တို႔ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အမႈမွာ အေရးေပၚဆြဲခန္႔ တရားသူႀကီးေတြအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေမရိကန္ တရားသူႀကီး မစၥတာဘားနာ့ဒ္ေအာ့က္စ္မင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွက ဂါနာတရားသူႀကီး မစၥတာေသာမတ္စ္ မင္ဆာကို တင္သြင္းခဲ့လို႔ အားလံုးေပါင္း တရားသူႀကီး ၂၃ ေယာက္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

ဒီဆြဲခန္႔တရားသူႀကီးေတြကို တရားၿပိဳင္ႏိုင္ငံေတြက လစာေပးရသလား မေပးရလား မသိပါ။
၂၀၁၂-၂၀၁၅ အတြက္ ဂ်ပန္တရားသူႀကီးက ခံု႐ံုးဥကၠဌျဖစ္ၿပီး ေတာင္အာဖရိကတရားသူႀကီးက ဒု-ဥကၠဌ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈-၂၀၁၁ အတြက္ ခံု႐ံုးဥကၠဌက ကိပ္ဗာ့ဒ္၊ ဒု-ဥကၠဌက ၾသစႀတီးယားက ျဖစ္ပါတယ္။ တရားသူႀကီးအားလံုးဟာ ဥပေဒဘြဲ႔ ၂ ခု ၃ ခု ရထားတဲ့ ထိပ္တန္းဥပေဒပညာရွင္ professional ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

*******

ဒီေနာက္မွာေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ၂၀၁၂ ခု မတ္လ ၁၄ ရက္မွာ စီရင္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ခံု႐ံုးဟာ အခ်က္ ၆ ခ်က္ကို စီရင္ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမသံုးခ်က္က ခံု႐ံုးရဲ႕စီရင္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ဆံုးျဖတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

စတုတၳအခ်က္က စိန္႔မာတင္ကၽြန္းတဝိုက္က ေရျပင္နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က တရားသူႀကီး ၂၁ ေယာက္၊ ျမန္မာဘက္က တရားသူႀကီး ၁ ေယာက္ (ထရီနီးဒက္ႏွင့္ တိုဘာဂိုႏိုင္ငံ) မဲေပးပါတယ္။ စိန္႔မာတင္ ကၽြန္းေရျပင္ကို တဝက္ခြဲယူဖို႔ ျမန္မာ့ႀကိဳးပမ္းခ်က္ ပယ္ခ်ခံရပါတယ္။ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္အာဖရိကအျပင္ ျမန္မာကတင္ထားတဲ့ ဆြဲခန္႔ အေမရိကန္တရားသူႀကီးကပါ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က မဲေပးခဲ့ပါတယ္။

ပဥၥမအခ်က္က စိန္႔မာတင္ကၽြန္းအလြန္ကေန မိုင္ ၂၀၀ အထိ သီးသန္႔စီးပြားေရးဇုန္ ပင္လယ္ျပင္ပိုင္နက္ကို ဆံုးျဖတ္တာျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ၂၁ မဲ၊ ျမန္မာဘက္က ၁ မဲ (ထရီနီးဒက္ႏွင့္တိုဘာဂို) ရပါတယ္။
ဆ႒မအခ်က္ကေတာ့ သီးသန္႔စီးပြားေရးဇုန္ မိုင္ ၂၀၀ အလြန္နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္ရာမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ၁၉ မဲ၊ ျမန္မာဘက္က ၃ မဲ (ဆီနီဂဲလ္၊ ထရီနီးဒက္ႏွင့္တိုဘာဂို၊ တ႐ုတ္) ရပါတယ္။ ဒါဟာ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒသမိုင္းမွာ ပထမဆံုးစီရင္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အဆိုအရ သူတို႔ဟာ ေရပိုင္နက္ ၁၀၇,၀၀၀ စတုရန္းကီလိုမီတာ ေတာင္းတာကို ခံု႐ံုးက ၁၁၁,၀၀၀ စတုရန္းကီလိုမီတာ ေပးလိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သီးသန္႔စီးပြားေရးဇုန္ မိုင္ ၁၃၀ အစား မိုင္ ၂၀၀ အျပည့္ရသြားပါတယ္။ မိုင္ ၂၀၀ အလြန္ ကမ္းဦးေရတိမ္ပိုင္းကိုလည္း လုပ္စားခြင့္ရသြားပါတယ္။

စီရင္ခ်က္ စတုတၳပိုဒ္ပါ ေနရာဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းတုန္းက ႏွစ္ဘက္ေရတပ္ေတြ အဓိက စားခြက္လု ရန္ေစာင္ခဲ့တဲ့ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုစီရင္ခ်က္ စတုတၳပိုဒ္အရ အဲဒီႏွစ္ႏိုင္ငံေရပိုင္နက္ကိစၥရန္ပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တရားခံအျဖစ္ အျပစ္ေပးခံရတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္သြားပါတယ္။ နာဂစ္မုန္တိုင္းလို ဆိုးဝါးတဲ့ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္က ထိုးႏွက္ခ်က္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

*******

ရခိုင္ပင္လယ္ျပင္ သို႔မဟုတ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အေနာက္ဘက္ပင္လယ္ျပင္ကို အဲသလို အမဲဖ်က္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဂါမဏိ

ref;/http://minbyacha.blogspot.com/