အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာပါ မင္းဆက္သုံးဆက္

အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာတြင္ မင္းဆက္ (၃) ဆက္ပါရွိသည္။ ဂါထာ ၃ မွ ၁၇ ထိ မင္း(၁၅)ပါးကုိ ပထမမင္းဆက္ေခၚသည္။ ဂါထာ ၁၈ တြင္ ထုိမင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ားကုိ ၁၀၀၀ ထက္ ဆယ္ေျခာက္ခါ ပုိသည္ဟု ေရးထုိးထားသည္။ 

ဂါထာ၁၉ မွ ၃၁ ထိ မင္း(၁၃) ပါးကုိ ဒုတိယမင္းဆက္ေခၚသည္။ ထုိမင္းဆက္ပါ မင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ ဂါထာ ၃၂ တြင္ ၁၀၀ ႏွစ္ခါထက္ ၃၀ ပုိသည္ဟု ေရးထုိးထားသည္။ 

ဂါထာ ၃၃ မွ ဂါထာ စကားေျပပုဒ္ထိ မင္း(၉)ပါးကုိ တတိယမင္းဆက္ေခၚသည္။ ထုိမင္းဆက္ပါ မင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ ေပါင္းလုိက္ေသာ္ ၁၂၈-ႏွစ္ ၉ လျဖစ္ေလသည္။ ထုိမင္းဆက္ (၃)ဆက္တြင္ မင္းေပါင္း (၃၇) ပါး ရွိသည္။  အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာပါ မင္းဆက္မ်ား သက္တမ္းသည္ ေက်ာက္စာအလုိအရဆုိလွ်င္ ဘီစီ ( ၈) ရာစု မွ ေအဒီ (၇) ရာစုအတြင္း စုိးစံခဲ႔ေသာ မင္းမာ်း ျဖစ္သည္ဟု ေယဘူယ်အားျဖင္႔ ေျပာႏုိင္ပါသည္။ 

 

သုိ႔ေသာ္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာပါ ပထမမင္းဆက္ကုိ အဘယ္ေၾကာင္႔ (၈ ရာစု ဘီစီ ) ကဟု အဘယ္ ေၾကာင္႔ ေျပာႏုိင္သနည္းဟု ေမးစရာရွိသည္။ ယင္းေမးခြန္းကုိ ေျဖလုိသည္က အာနႏၵစျႏၵမင္း ေက်ာက္စာ ေအာက္ဆုံးစာေၾကာင္းပါ (ဧကာဒႆမ=၁၁) ကုိ ခရစ္ႏွစ္ေျပာင္းကာ [၁၁+၆၃၈= A.D 649 ] ကုိ ေအာက္ မွ အထက္သုိ႔ မင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ားအတုိင္း ေရတြက္လာလွ်င္ ပထမ မင္းဆက္၏ အေပၚဆုံး မင္း သည္္ (B.C 770) အစျဖစ္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသုိ႔ ျဖစ္ရသည္မွာ ေက်ာက္စာပါ နန္းစံႏွစ္ (၁၂၀) အတုိင္္း တြက္ယူလာေသာေၾကာင္႔ ေအာက္ပါအတုိင္း ေတြ႔ျမင္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မင္းဆက္ဇယား(ပုံ-၁)ကုိ ၾကည့္ပါ။

ပထမမင္းဆက္သည္ (B.C -၇၇၀) မွ (ေအဒီ ၂၉၀ ) ထိ

ဒုတိယမင္းဆက္သည္ ( ေအဒီ-၂၉၀ မွ ၅၂၀ ) ထိ

တတိယမင္းဆက္သည္ (ေအဒီ ၅၂၀- ၆၄၉) ထိ ျဖစ္ပါသည္။

ဤကား အာနႏၵစျႏၵမင္း ေက်ာက္စာပါ နန္းစံႏွစ္မ်ားအလုိ ျဖစ္ပါသည္။

 

 

                                                                ပုံ-၁

ဤပထမမင္းဆက္တြင္ မင္းတစ္ပါး၏ နန္းသက္ (၁၂၀)စိုးစံခဲ႔သည္ဟု ဆုိသည္မွာ လုံး၀ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမရွိေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေစာဒကတက္စရာရွိသည္။ေကာင္းၿပီး စာဖတ္သူ လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရွိေသာ နန္း စံႏွစ္မ်ားကုိ တြက္ခ်က္ကာ ပထမမင္းဆက္၏ နန္းစံႏ်ွစ္မ်ားကုိ တြက္ယူကာ ဇယားျဖင္႔ ခ်ျပပါမည္။ ၄င္းမွာ အဘယ္နည္းဟူမူကား အာနႏၵစျနၵမင္း ေက်ာက္စာေရးထုိးခ်ိန္ (649 A.D) တနည္း (၇ ရာစု)ႏွင္႔ ပထမ မင္းဆက္ ပါ မင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း (၇၀၀-၈၀၀)ခန္႔ ကြာဟေနေပသည္။ ထုိေၾကာင္႔ သူသည္ ေကာ်က္စာေရးထုိးခ်ိန္တြင္ သူ၏ ဘုိးေလာင္းေတာ္ ေဘးေလာင္းေတာ္မင္းမ်ား၏ အမည္ကုိသာ သိၿပီး နန္းစံႏွစ္၊သက္ေတာ္မ်ားကုိ အတိအက် မသိေလေၾကာင္႔ ျမတ္စြာဘုရား၏သာသနာတြင္ သက္ရွည္ က်မ္းမာေသာ ဗာကုလမေထရ္၊ အရွင္ကႆပမေထရ္၊ အာနႏၵာမေထရ္တုိ႔လုိ သက္ရွည္က်န္းမာေစ လုိေသာ ေကာင္းျမတ္သည့္ ေစတနာေၾကာင္႔ နန္းစံႏွစ္အတိအက်မသိေသာ မင္း(၇)ပါးတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ (၁၂၀) ႏွစ္ ျဖစ္သည္ဟု ေရးထုိးခဲဟန္တူေပသည္။ ထုိနန္းစံႏွစ္ (၁၂၀)ကုိ အသုံးျပဳေသာ အေလ႔အထသည္ ရခုိင္ေဒသတြင္ ယေန႔ထိ က်င္႔သုံးေနေသးသည္ကုိ ရခုိင္ေတာရြာေက်းလက္မ်ားတြင္ ေမြးစာရင္းဟုေခၚေသာ ရက္ခ်ဳပ္ဇာတာ တင္သည့္ ရုိးရာဓေလ႔က သက္ေသခံေနေပသည္။

ယေန႔ေခတ္ သမုိင္းအျမင္ျဖင္႔ စာဖတ္သူလက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရွိေသာ ပထမမင္းဆက္ပါမင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ား ကုိေအာက္ပါအတုိင္း တြက္ယူမည္ဆုိလွ်င္ မယုတ္မလြန္ လက္ခံႏုိင္မည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆမိပါသည္။ ပထမ မင္းဆက္တြင္မင္း(၁၅)ပါး၌ မင္း(၈)ပါးသည္ နန္းစံႏွစ္ အတိအက် ေရးထုိးပါရွိေပသည္။ ယင္းနန္းစံႏွစ္ အတိအက်ပါေသာ မင္း(၈)တုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ ေပါင္းလုိက္ေသာ္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၂၀) ႏွစ္ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ပါေ သာေ ၾကာင္႔ ယင္းႏွစ္ေပါင္း(၂၂၀)ကုိ မင္း(၈) ပါးျဖင္႔စားေသာ္ မင္းတစ္ပါး၏ ပွ်မ္းမွ် နန္းစံႏွစ္သည္ ၂၇.၅ ႏွစ္ခန္႔ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိေၾကာင္႔ နန္းစံႏွစ္ (၁၂၀)ပါေသာ မင္း(၇)ပါးတုိ႔အား တစ္ပါးစီကုိ နန္းစံႏွစ္ (၂၇)ႏွစ္ အေနျဖင္႔တြက္ယူေသာ္ ပထမမင္းဆက္ပါမင္းတုိ႔၏ နန္းစံသည္ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ေနေပမည္။

ပထမမင္းဆက္သည္ (B.C -120) ၀န္းက်င္မွ (ေအဒီ ၂၉၀ ) ထိ

ဒုတိယမင္းဆက္သည္ ( ေအဒီ-၂၉၀ မွ ၅၂၀ ) ထိ

တတိယမင္းဆက္သည္ (ေအဒီ ၅၂၀- ၆၄၉) ထိ ျဖစ္ပါသည္။ ( ပုံ-၂)

 

ပုံ-၂

သမုိင္းအျမင္ သုေတသီမ်ား လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ ေနာက္တစ္နည္းျဖင္႔ ေဖၚျပပါမည္။

အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာ တစ္ခုလုံးတြင္ နန္းစံႏွစ္ (၁၂၀) ပါေသာ မင္း (၇)ပါးႏွင္႔ နန္းစံႏွစ္ အတိအက် ပါေသာ မင္း (၃၀)ပါး ပါရွိသည္ကုိေတြ႔ရ၏။ ထုိမင္းတုိ႔မွ နန္းစံႏွစ္ အတိအက်ပါေသာ မင္း(၃၀)တုိ႔၏ နန္း စံႏွစ္ စုစုေပါင္းကုိ အေျခခံကာ တြက္ယူနည္းျဖင္႔ ေဖၚျပေပးပါမည္။

ပထမမင္းဆက္ နန္းစံႏွစ္အတိအက်ပါေသာ မင္း (၈)ပါး နန္းစံႏွစ္ - ၂၂၀

ဒုတိယမင္းဆက္ နန္းစံႏွစ္အတိအက်ပါေသာ မင္း (၁၃)ပါး နန္းစံႏွစ္ - ၂၃၀

တတိယမင္းဆက္ နန္းစံႏွစ္ အတိအက်ပါေသာ မင္း (၉)ပါး နန္းစံႏွစ္ - ၁၂၉ ခန္႔

မင္းအားလုံးတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္ေပါင္းသည္ ၂၂၀+၂၃၀+၁၂၉= ၅၇၉ ႏွစ္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္း ၅၇၉ ႏွစ္ကုိ မင္းေပါင္း ၃၀ ျဖင္႔ စားေသာ္ မင္းတစ္ပါး၏ ပွ်မ္းမွ်နန္းစံႏွစ္ကုိ ရရွိေပသည္။

စုစုေပါင္း မင္း ႏွင္႔ နန္းစံႏွစ္ ၅၇၉ ကုိ ၃၀ ျဖင္႔ စားေသာ္ မင္းတစ္ပါး၏ နန္းစံႏွစ္သည္ ၁၉ ႏွစ္၀န္းက်င္ ခန္႔ ျဖစ္ေပသည္။

ထုိေၾကာင္႔ ပထမမင္းဆက္တြင္ နန္းစံႏွစ္ (၁၂၀) ပါေသာ မင္း(၇)ပါး၏ နန္းစံႏွစ္ကုိ တစ္ပါးစီ(၁၉ ) ႏွစ္ထား၍ သတ္မွတ္တြက္ယူဆမည္ဆုိပါက ထုိမင္းတုိ႔၏ နန္းစံႏွစ္သည္ (၁၉ x ၇ = ၁၃၃) ႏွစ္ျဖစ္ေပ သည္။

ဤကဲ႔သုိ႔တြက္ယူလွ်င္ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာပါ မင္းဆက္မ်ားသက္တမ္းသည္ (ဘီစီ ၆၃ မွ ေအဒီ ၆၄၉) ထိ ျဖစ္ေနေပသည္။ ရာစုအားျဖင္႔ ေျပာရလွ်င္ ဘီစီ ၁ ရာစုမွ ေအဒီ ၇ ရာစုအလယ္ပုိင္းထိ စုိးစံခဲ႔ေသာ မင္းမ်ားျဖစ္သည္ကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ (ပုံ-၃)

 

                                                                   ပုံ-၃

 

ရခုိင္ေ၀သာလီေခတ္ အစပုိင္းတြင္ စုိးစံခဲ႔ေသာ ဗဟုဘလီပါ မင္း(၁၅) ပါတုိ႔သည္ (ေဒ၀ါနံကုလ=နတ္တုိ႔၏ အမ်ိဳး အႏြယ္) ဟုဆုိထားေသာေၾကာင္႔ ယင္းဆက္သည္ ျဗဟၼာဏအယူရွိေသာမင္းမ်ားျဖစ္ဟန္ရွိေပသည္။

ဒုတိယမင္းဆက္ပါ စျႏၵဘြဲ႔ခံမင္းမ်ားႏွင္႔ တတိယမင္းဆက္ (ဤဂါႏြယ=မင္းမ်ိးမင္းႏြယ္) မွ ဆင္းသက္လာေ သာ မင္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ ေထရ၀ါဒကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ယုံၾကည္ေသာမင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ထုိ မင္းမ်ားေရးထုိးခဲ႔သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေဒသအႏွံတြင္ ေတြ႔ရေသာ ေယဓမၼာဂါထာပါ ေက်ာက္စာမ်ားက သက္ေသခံေပသည္။

ဘီစီအစပုိ္င္းႏွင္႔ ေအဒီ ၉ ရာစုေလာက္ထိ ေခတ္မ်ားတြင္ အိႏၵိယတုိက္နယ္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ ေတာင္ အာရွႏွင္႔ ကမၻာ႔ ေဒသအသီးသီး တုိ႔တြင္ ယင္းေခတ္ယင္းအခ်ိန္က လူမ်ိဳးအမည္ျဖင္႔ မွည့္ေခၚမႈရွိမည္ မ ဟုတ္ေပ။ ဇာတ္နိမ္႔ ဇာတ္ျမင္႔ ကၽြန္စနစ္မ်ား မ်ားျဖင္႔ ခြဲျခားေနထုိင္ခဲ႔ၾက ဟန္တူေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ရခုိင္ေ ဒသ၌ ေတြ႔ရွိရေသာ ေက်ာက္စာ ၊ေၾကး နီျပားစာ၊အုတ္ခြက္စာမ်ားတြင္ လူမ်ိဳးအမည္ ပါရွိေသာ ေက်ာက္ စာ မ်ားကုိ ယေန႔ထိ မေတြ႔ရျခင္း ျဖစ္ဟန္ ရွိေပသည္။ ထုိအတူ ဘီစီ (၆)ရာစုကပင္ လက္ ဆင္႔ ကမ္းလာေသာ ဗုဒၶစာေပမ်ား က်မ္းဂန္မ်ားတြင္လည္း လူမ်ိးအမည္ျဖင္႔ ေဖၚျပထားသည္ကုိ မေတြ႔ရဘဲ ဇာတ္အေနျဖင္႔ အ မ်ိဳးေလးပါး သာ ေရးသားပါရွိသည္ ကုိေတြ႔ရသည္။ ေအဒိ ၇ရာစု အာနႏၵစျနၵမင္းေက်ာက္ စာေရး ထုိးခ်ိန္ တြင္ ကၽြန္စနစ္ရွိေနေသးေၾကာင္း အာနႏၵစျႏၵေ်က်ာက္စာ ဂါထာ(၄၆) ပါ(ဒါသ ဒါသီ= ကၽြန္ေယာက်ၤား ကၽြန္းမိန္းမ) စကားလုံး သက္ေသခံေနသည္။

ထုိအတူ ေ၀သာလီျပည္၏ အိမ္နီးခ်င္း တုိင္းႏုိ္င္ငံျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာျပည္ ( ေအဒီ 4 ရာစုမွ 8-9-10 ရာစု) မ်ားအတြင္း ေရးသားခဲ႔ေသာ ေရႊေပလႊာမ်ား၊ ေက်ာက္စာ၊အုတ္ခြက္စာမ်ားတြင္လည္း (ပ်ဴ- ျမန္္မာ-ဗမာ) ဟူု၍ ေရးထုိးထားသည္မ်ားကုိ ရွာေတြ႔ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။

အဘယ္ေၾကာင္႔ဆုိေသာ္ ယင္းေခတ္ယင္းအခါက လူသားတုိ႔သည္ ဇာတ္အေနျဖင္႔ ခြဲျခားကာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ တည္ေဆာက္ထားၾကေသာေၾကာင္႔ ျဖစ္ပါသည္ဟု ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါသည္။

 

ေမာင္ျဖဴ (ႀကီြတဲကၽြန္း)

အယာနာစာပီအဖြဲ႔

26.9.2018