အဂၤလိပ္တုိ႔ နည္းယူခဲ႔ရသည့္ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ား

 

*******************************

 

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ေဒသရွိ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္သည္ ရခုိင္ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၇၉၂ မွ ၁၁၄၆ ထိ၊ ခရစ္ႏွစ္ ေအဒီ ၁၄၃၀ မွ ၁၇၈၄ ထိ၊ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅၄ ႏွစ္ထိ အေရွ႕/အေနာက္ ရန္ျပဳလာေသာ စစ္ပြဲေပါင္း မ်ားစြာကုိ အႏုိင္ယူ၍ ကာလရွည္စြာ အာရွတစ္ခြင္ ဂုဏ္ထည္၀င္႔စြာ ရပ္တည္ခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ခ႔ဲသည့္အျပင္ မင္းေနျမိဳ႕ေတာ္လည္းျဖစ္ခဲ႔သည္။ ရခုိင္ဘုရင္မ်ား နန္းစုိက္ရာ ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္၏ ႀကီးက်ယ္ခန္းနား လွပဆန္းၾကယ္ပုံကုိ ရတုဘုရင္ နတ္သွ်င္ေနာင္ႏွမ ခင္မေႏွာင္း ေရးစပ္ေသာ ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ ပုိဒ္စုံရတုကုိဖတ္ၾကည့္က သိႏုိင္သည္။

ထုိေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္၌ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ခဲ႔ၾကေသာ ရခိုင္ဘုရင္မ်ားမွာ မင္းေပါင္း (၄၈) ပါးထိ ရွိခဲ႔သည္။ ရခုိင္ဘုရင္မ်ားဘုန္းမီးေနလေတာက္ခ်ိန္က ရခုိင္ျပည္၏ ဧရိယာသည္ အေနာက္ဘဂၤလား ဟူးဂလီျမစ္ထိ၊ ေတာင္ဘက္ နာဂေရအငူထိ ရွည္လ်ားခဲ႔ၿပီး၊ ရခုိင္ေျမပုံသည္ ဆင္ဦးေခါင္းသ႑ာန္ရွိ၏ဟု မွတ္သားဖူးပါသည္။ ထုိအခ်ိန္က ရခုိင္ျပည္နယ္နမိတ္ အ၀ုိင္းအ၀န္း၌ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ၊ ဘာသာေပါင္းစုံ အတူတကြ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ၾကၿပီး၊ သာယာ၀ေျပာေသာ တုိင္းႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ရည္တည္ခဲ႔သည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္ နန္းသက္ လပုိင္းရွိေသာ ဘုရင္မ်ားမွအပ ရခုိင္ဘုရင္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ နန္းတက္ဘိသိက္အမည္ျဖင္႔ ေရႊ၊ေငြတုိ႔ကုိ ဒဂၤါးအျဖစ္ခတ္ႏွိပ္ကာ တုိင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေစရန္ ေပၚတူဂီ၊ဒတ္ခ်္ ၊ ပါရွန္ တုိ႔ႏွင္ ကူးလူးဆက္ဆံ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားကာ စီပြးေရးကို ကမၻာႏွင္႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏုိင္ေအာင္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ၾကသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခုိင္ေငြဒဂၤါးတစ္ျပား၏ ေငြလဲႏႈန္းမွာ စတာလင္ေပါင္ ၂၂ ေပါင္ထိ ေပါက္ေစ်းရွိခဲ႔သည္ဟု သိမွတ္ရသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္သုိ႔ ေရာက္လာၾကေသာ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားက ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကုိ အစၥတာဒမ္၊ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕တုိ႔ႏွင္႔ ခုိင္းႏိႈင္းေျပာဆုိေရးသားၾကေလသည္ ။

ဒဂၤါးခတ္လုပ္သည့္အခါ မိမိတုိင္းႏုိင္ငံနယ္နမိတ္အတြင္းရွိ ျပည္သူလူထုမ်ား နားလည္ေစရန္ႏွင္႔ ကုန္သြယ္ဖက္တုိင္းႏုိင္ငံမ်ား နားလည္ေစရန္၊ ဒဂၤါးျပားမ်ားတြင္ ပါရွန္စာ၊ အာရဗီစာ၊ ရခုိင္စာ သုံးဘာသာထိ ေရးထုိးခပ္ႏွိပ္ကာ ထုတ္လုပ္သုံးစြဲခဲ႔ၾကသည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္ေနွာင္းပုိင္း(ေအဒီ-၁၆၂၂ )ထိတြင္ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ အေနာက္ဘက္ ပုိင္နက္နယ္ေျမမ်ားကုိ စြန္႔လႊတ္လုိက္ရသည့္အခါ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ားကုိ ရခုိင္စာသီးသန္႔ တစ္ဘာသာျဖင္႔သာ ခပ္ႏွိပ္သုံးစြဲခဲ႔ၾကသည္။

***

ကမၻာ႔မွာ ေနမ၀င္အင္ပါယာကုိ တည္ေထာင္ခဲ႔ေသာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးမ်ား အိႏၵိယ၊ ျမန္မာတုိ႔ကုိ ကုိလိုနီနယ္ပယ္အျဖစ္(၁၉ ရာစုမွ ၂၀ ရာစု) အလယ္ေလာက္ထိ သိမ္းပုိက္ကာ စုိးစံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၾကသည္။ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ၾကစဥ္ကလည္း ထုိလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ကုိလုိနီနယ္ေျမအ၀ုိင္း အ၀န္း အတြင္း ေနထုိင္ၾကသူမ်ားအတြက္ ေငြဒဂၤါး၊ ေရႊဒဂၤါ၊ေၾကးဒဂၤါးမ်ားကုိ ONE RUPEE, HALF RUPEE, ¼ Rupee, Two Annas, One Anna, Half Anna, One Quarter anna, 1/12 Anna, Pice ဟူ၍ တန္ဘုိးေရးကာ သြန္းလုပ္ၿပီး ရူပီးေငြဒဂၤါးမ်ားအျဖစ္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၃၅ မွ ၁၉၄၇ ထိ သုံးစြဲခဲ႔သည္ကုိေတြရသည္။

ထုိေရႊဒဂၤါး၊ ေငြဒဂၤါး၊ ေၾကးဒဂၤါးမ်ားကုိ အဂၤလိပ္စာ တစ္ခုတည္းျဖင္႔ ေရးသြင္းၿပီး သြန္လုပ္ခဲ႔ၾကေသာေၾကာင္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ အဂၤလိပ္စာမတတ္ေသာ လူတန္းစားမ်ားသည္ အစပထမပုိင္းတြင္ ေငြတန္ဘုိးကုိ မသိနားမလည္ ျဖစ္ခဲ႔ၾကသည္။ ေနာက္ကုိင္တြယ္သုံးစြဲဖန္မ်ားလာေသာအခါမွ ေငြတန္းဘုိးကုိ အရြယ္အစား၊ ပုံမ်ားကုိၾကည့္၍ တန္ဖုိးကုိ သိလာၾကသည္။

ယင္းကဲ႔သုိ႔ ေငြဒဂၤါးေပၚတြင္ပါေသာ စာမ်ားကုိ လူတိုင္းနားမလည္း

မဖတ္ေသာ အခက္အခဲကုိ သိေသာ အဂၤလိပ္မ်ားသည္ ေငြစကၠဴထုတ္လုပ္လာေသာအခါ ထုိျပႆနာကုိ ေျပလည္ေစရန္ စဥ္းစားခဲ႔ၾကဟန္ရွိသည္။

အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔စဥ္ အေစာပုိင္းကာလမ်ားတြင္ ရခုိင္ျပည္တြင္း၌ သုံးစြဲေနေသာ ဒဂၤါးမ်ားမွာ ခရုသင္းအမွတ္အသားဒဂၤါးမ်ား၊ ရခုိင္ေ၀သာလီဘုရင္အမည္ႏွင္႔ ႏြားရုပ္ပါဒဂၤါးမ်ား၊ ရခုိင္ေကာဇာ သကၠရာဇ္ႏွင္႔ မင္းအမည္ပါ သုံးဘာသာထုိး၊ ႏွစ္ဘာသာထုိး၊ တစ္ဘာသာထုိး ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ား၊ ဘုိးေတာ္ေမာင္၀ုိင္းဒဂၤါးမ်ားကုိ သုံးစြဲလွ်က္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

အဂၤလိပ္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔ ကုိလုိနီနယ္ေျမမ်ား၌ ေငြစကၠဴမ်ား ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ သုံးစြဲရာတြင္ ေငြဒဂၤါးမ်ား၌ ျဖစ္ေပၚခဲ႔ေသာ ျပႆနာကုိ အဆင္ေျပေခ်ာေမြေစရန္ ရခုိင္ျပည္တြင္း သုံးစြဲေနဆဲျဖစ္ေသာ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ားထဲတြင္ ပါရွန္စာ၊ အာရဗီစာ၊ ရခုိင္စာမ်ားျဖင္႔ ခပ္ႏွိပ္ထားေသာ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ားကုိ ျမင္ေတြ႔ၿပီး ၊ သူတုိ႔ေငြစကၠဴ ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ရာတြင္ သုံးဘာသာထုိး ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ားပါ နည္းစနစ္ကုိ အတုယူကာ ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ႔ဟန္ ရွိေလသည္။

-

တစ္ဘာသာ၊ ႏွစ္ဘာသာ၊သုံးဘာသာထုိး ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ား (ပုံ-၁)

 

-

ထုိ႔ေၾကာင္႔ အဂၤလိပ္တုိ႔ ေငြစကၠဴမ်ား ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ရာ၌ 1858 ႏွစ္ထုတ္ေသာ တစ္မ်က္ႏွာရုိက္ ေငြစကၠဴမ်ားတြင္ အဂၤလိပ္၊ ဟိႏၵဴ၊ အာရဗီ သုံးဘာသာျဖင္႔ ထုတ္ေ၀ၿပီး၊ ေနာက္ပုိင္းကာလမ်ားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျပည္သူမ်ား နားလည္း ဖတ္တတ္ေစရန္ ေငြစကၠဴေပၚတြင္ ဘာသာစကား၊ငါးမ်ိဳး၊ခုနစ္မ်ိဳး၊ ကုိးမ်ိဳးထိ ေငြတန္ဘုိးကုိ ေရးသြင္းကာ ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ သုံးစြဲခဲ႔ၾကသည္ကုိေတြ႔ရသည္။

-

အဂၤလိပ္ေခတ္ သုံးဘာသာ၊ခုနစ္ဘာသာ၊ကုိးဘာသာထုိး ေငြစကၠဴမ်ား(ပုံ- ၂-၃)

 

 

 

 

*

ထုိ႔ေၾကာင္႔ ေနမ၀င္အင္ပါယာ ဧကရာဇ္ဘုရင္မ်ားသည္ပင္ ေငြစကၠဴထုတ္လုပ္ရာ၌ ရခုိင္ဘုရင္တုိ႔၏ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားစြာျဖင္႔ ရခုိင္+ပါရွန္+အာရဗီ သုံးဘာသာထုိး ရခုိင္ေရႊဒဂၤါး ေငြဒဂၤါးမ်ားမွ နည္းယူကာ ထုိသူတုိ႔၏ ေငြစကၠဴမ်ားကုိ ရုိက္ႏွိပ္ထုတ္လုပ္ခဲ႔ဟန္ရွိေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါသည္။

 

ေမာင္ျဖဴ(ႀကြီတဲကၽြန္း)

23.12.2020