**************************
အစၥလာမ္၀ါဒမထြန္းကားမီ အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ အဓိကကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာ မွာ
ဗုဒၶဘာသာျဖစ္သည္ ။
အာဖဂန္ နိုင္ငံ ဟင္ဒုကတ္ ရွ္ ေတာင္တန္း၏ ေတာင္ဘက္အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ သည္ ထိုစဥ္ကမ်ားစြာ စည္ပင္၀ေျပာခဲ႕သည္ ။
ကမၻာ. ပထမဆံုးေသာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ ကို အာဖဂန္နစၥတန္နိုင္ငံ ကဘူးခရိုင္ ဂန္ဒါရာတြင္ တည္ထားခဲ.ျကသည္။
ယခုအခါ ထိုေဒသကို ကန္ဒါဟာ
ဟုေခၚ ္ျကသည္။ သမိုင္းဆိုင္ရာသက္ေသအေထာက္အ
ထိုသို. ေစာစီးစြာ အေျခတည္ခဲ.ေသာ ဗုဒၥသာသနာမွာ ေအဒီ (၇) ရာစုတြင္ စတင္ေမွးမွိန္လာခဲ.ျပီး ၊
ေအဒီ (၁၁) ရာစုတြင္ လံုး၀ကြယ္ေပ်ာက္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားခဲ.ေလသည္ ။
ဤေဒသမွာ တရုတ္တို.၏ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေျကာင္းျဖစ္
မျကာေသးမီ အခ်ိန္ပိုင္းက ရွာေဖြေတြ.ရွိခ်က္ မ်ားအရ အာဖဂန္နစၥတန္နိုင္ငံ ေလာ္ဂ်ာျပည္နယ္
(ကဘူးျမို.ေတာင္ဘက္)
တြင္ ဗုဒၥ၏ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္ ၄၂ ဆူကို တူးေဖာ္ေတြ.ရွိခဲ.ပါသည္ ။
ဗုဒၥ သာသနိက အေဆာက္အအံုမ်ားကို
လည္း အာဖဂန္ေရွးေဟာင္းဌာနက တစ္ခုျပီးတစ္ခု ရွာေဖြေတြ.ရွိခဲ.ပါသည္ ။ ေလာ္ဂ်ာျပည္နယ္ ၌ ရွာေဖြေတြ.ရွိခဲ.သမ်ွ ပစၥည္းမ်ားထဲတြင္
ေရွးေဟာင္းေစတီေတာ္ နွစ္ဆူ ၊ ဗုဒၥ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ား ၊ နံရံ ပန္းခ်ီမ်ား ၊ ေရြွဒဂၤါး ေငြဒဂၤါးမ်ား ၊ ေရွးေဟာင္း ပုတီးမ်ားပါ၀င္ပါသည္ ။
ဘက္တားရီးယန္း စာေပပညာရွင္နွင္.စစ္သည္ေတာ္
ေရာက္ ရွိခဲေျကာင္းသိရပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၥ၏ ပထမဆံုး ဥပသကာနွစ္ပါးျဖစ္ေသာ
တဖုႆနွင္.ဘလိက ကုန္သည္ညီေနာင္နွစ္ပါးသည္ သူတို.၏ ဇာတိျမိဳ ့ျဖစ္ေသာ ဘာသ္ျမိဳ ့တြင္ ဘုန္းေတာ္ျကီးေက်ာင္း
တစ္ေက်ာင္းကိုေဆာက္လုပ္လွူဒ
( ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ျမတ္ ရာဇဝင္လာ နာမည္မ်ားႏွင့္ ဆင္ တူေနသည္မွာ စဥ္းစားဖြယ္ရာ ပင္။
ဘာသာျပန္သူ၏ စကားခ်ပ္ )
ဘာမီယန္ေတာင္တန္းသည္ လိုဏ္ဂူ
မ်ားေပါမ်ားလွေသာေတာင္စဥ္ေတ
၎ေတာင္မ်ားအတြင္းရွိလိုဏ္ဂူ
သီတင္းသံုးျကေသာ ဗုဒၥဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဗုဒၥ၀င္
နိပါတ္ေတာ္မ်ား ကိုေက်ာက္ဂူနံရံ
မ်ားတြင္ နံရံပန္းခ်ီမ်ားအျဖစ္ေရးခ်ယ
ဘာမီယန္ေတာင္ျကားေဒသရွိေက်ာ
ထိုဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္မ်ားထဲမ
ထိုရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ျကီးကို
မူဆလင္မ်ားသည္ ရုပ္တုကိုးကြယ္မွုမျပဳရဟု အယူရွိေသာေျကာင္.
တာလီဘန္တို.သည္ ဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မ်ားတည
ထိုလုပ္ရပ္ကိုတားဆီးရန္ ထိုစဥ္က ဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မ်ားတည
ထိုစဥ္ကပါကစၥတန္နိုင္ငံတြင္
“ တာလီဘန္တို.သည္ ကိုယ္.ကိုယ္ကိုသာမက အစၥလမ္၀ါဒအတြက္ပါ အက်ိဳးမဲ.ေစေသာ လုပ္ရပ္ကိုလုပ္ခဲ. ေလျပီ “ ဟု ေျပာျကားခဲ.ပါသည္ ။ ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွူ
ထိုကိစၥနွင္.ပါတ္သက္၍ ပါကစၥတန္၊ သီရိလကၤာ ၊ ဂ်ပန္ တို.မွ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ.မ်ားလြွတ္
UN အတြင္းေရးမွူး ကိုဖီအာနန္ကမူ “အစၥလာမ္နာမည္ကိုခုတုန္းလုပ
အဖိုးအနဂၢထိုက္တန္ေသာ ကမၻာ.အေမြအနွစ္မ်ား အာဖဂန္ သမိုင္းတြင္ ျပန္ အဖတ္ဆယ္၍မရေအာင္
ေပ်ာက္ဆံုးသြားရျခင္းအတြက္ ေနာင္အခါတြင္သူတို.နွေမ်ာ
ေကာင္းနွေမ်ာ တသေနပါလိမ္.မည္။
ကမၻာ.ဗုဒၥဘာသာနိုင္ငံမ်ားသည
ွေရွာင္လြဲေကာင္းေရွာင္လြဲန
တာလီဘန္တို.သည္ အဖ်က္စြမ္းအားျကီးမားေသာ အေျမွာက္လက္နက္ျကီး မ်ားကိုသံုး၍ ၂၀၀၁ ခုမတ္လတြင္ ဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကိုဖ်က
ထိုဖ်က္ဆီးခံရေသာ ဘာမီးယန္းဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္န
ေရွးအခါကလည္းအာဖဂန္နစၥတန္တြ
သို.ေသာ္ ဘာသာတစ္ခုကအျခားဘာသာမ်ားကို
ေဘာ္လ္ကာေဒသသည္ ေဇာရိုး၀ါဒ Zoroaster ( အီရန္နိုင္ငံတြင္စတင္ခဲ.ေသာ
ဘူတစတင္ေမြးဖြားရာေနရာျဖစ္ေ
ေနာင္ေသာအခါဤ၀ါဒမွာ အီရန္သို.ေရာက္ရွိပ်ံ.ပြားသ
တမန္ေတာ္မိုဟာမက္ကြယ္လြန္ျပ
၎တို.အုပ္စိုးျပီးေနာက္ပိုင
ေကာက္ခံခဲ.သည္
ကဘူးရွိဘုန္းျကီးေက်ာင္းမ်ာ
ကဘူးတြင္ ဗုဒၥဘာသာသည္ တျဖည္းျဖည္းအားးနည္းလာျပီး ေနာက္ဆံုးတြင္အာဖဂန္နစၥတန္မ
ေအဒီ (၇) ရာစုတြင္ အာဖဂန္သို. မူဆလင္မ်ားစတင္ေရာက္ရွိလာျပ
၁၁ ရာစု တြင္ကား ဗုဒၥဘာသာသည္ အာဖဂန္နစၥတန္မွ လံုး၀ ခ်ဳပ္ျငိမ္းထြက္ခြာခဲ.ရသည္ ။
(မွတ္ခ်က္ ျမန္မာနိုင္ငံ ပုဂံသို. ဗုဒၥဘာသာေရာက္လာခ်ိန္မွာ အာဖဂန္တြင္ ဗုဒၥဘာသာ ခ်ဳပ္ျငိမ္းခ်ိန္ျဖစ္ေနေပသည
စကားခ်ပ္ )
အာရပ္ တို.အာဖဂန္ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ျပီး အစၥလာမ္၀ါဒကို သယ္ေဆာင္လာဖို. စစ္ေရးျဖင္.က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာ
အာ ဖဂန္ေဒသခံေတာင္ေပါ ္သားတို.သည္ ၎တို.၏ ပိုင္နက္နယ္ေျမကို လက္နက္စြဲကိုင္ကာ ခုခံကာကြယ္ခဲ.ျကေပသည္ ။
ထိုအခ်ိန္က အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ ဗုဒၥဘာသာ ၊ ဟႏၵဴဘာသာ၊ ေဇာရိုး၀ါဒ ၊ ဂ်ဴးဘာသာ မ်ားကို မိမိ ယံုျကည ္ရာကိုးကြယ္ခဲ.ၾက ေပသည္ ။
အာရပ္မ်ားသည္ ေဒသခံမ်ားကို အစၥလာမ္ကိုးကြယ္သူမ်ားျဖစ္ေ
ေအဒီ (၈၇၀)တြင္မူ ယေန.ေခတ္ အာဖဂန္နစၥတန္ဟုေခါ ္တြင္ေနေသာ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ရာကြတ္ ဘင္လာသီ ဆာဖာ ဆိုသူက တိုက္ခိုက္ေအာင္ျမင္ခဲ.ျပီး
။အတင္းအက်ပ္ဘာသာေျပာင္းခံရသ
ူမ်ားသည္ အခြင္.သာသည္နွင္.သူပုန္ထျကျ
ေအဒီ (၈) ရာစုနွင္.(၉) ရာစုျကားကာလမ်ားတြင္ ယေန.ေခတ္ အာဖဂန္နစၥတန္ ၊ပါကစၥတန္ နွင္. အိႏၵိယနိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းေ
ေအဒီ (၉၉၈ နွင္. ၁၀၃၀ ) ျကားတြင္အုပ္ခ်ုပ္ခဲ.ေသာ တူရကီမင္းဆက္စူလတန္္မိုဟာမက
အဓမၼေျပာင္းလဲ၀င္ေရာက္ေစခဲ.
ေတာင္ကုန္.ေတာင္တန္းမ်ားေပါ
ထိုေဒသတြင္ေတာ. အုပ္ခ်ုပ္သူ ျပည္နယ္ ဘုရင္ခံမ်ားသည္ ဂ်ာလာလာဘတ္ အနီးရြာမ်ားတြင္ ဟိႏၵိဴ ၊ မူဆလင္ ၊ အာဖဂန္ မိန္းမမ်ားစြာ ကို ယူကာ အစၥလာမ္ဘာသာ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ခဲ.ျကသည္ ဟု ေအဒီ ၉၈၂ တြင္ ေရးသားေသာ ဟူဒတ္အယ္အလမ္(Hudud-al-Alam
လုပ္သက္ ၃၄ နွစ္ရွိိျပီျဖစ္ေသာ အာဖဂန္ျပတိုက္မွုူး ျဖစ္သူ အိုမာခန္ မက္ဆိုဒီ က အာဖဂန္၏ ေခတ္အဆက္ဆက္မွအလြန္လက္ ရာေျမာက္ေသာ ဗုဒၥရုပ္တုမ်ားကို သူတို. လ်ွို.၀ွက္စုေဆာင္းနိုင္ခဲ.
သူတို.သည္ ဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္
အဆူ၃၀၀ ခန္.ကို ျပတိုက္အနီးေျမေအာက္ခန္းထဲတ
ဘာမီယန္ ဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္ျကီး
ဖ်က္ဆီးခံရမွဳ႕ကို သူတို.အလြန္စိတ္မေကာင္းျဖစ္
ဂန္ဒါရာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ျကီးကိ
ကနဦးတြင္ လူ.ပံုသ႑န္ကို ေရွာင္ရွားျပီး အျခား သေကၤတမ်ားကိုသံုး၍ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ခဲ.ျကသည္ ။လူတို.သည္ ေရွးဦးစြာ ဗုဒၥဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္ရာ (စက္ေတာ္ရာ ) ကို ပံုတူျပု၍ ကိုးကြယ္ခဲ.ျကသည္။
ေျခေတာ္ရာပံုထဲတြင္ မဟာယာနဗုဒၥဘာသာမွ အႏၲရာယ္ကင္း အင္းကြက္မ်ားနွင္.ဆင္ တူေသာ အင္းမ်ားကို ကို ထည္.သြင္းေရးဆြဲခဲ.ျကသည္
။ဗုဒၥရုပ္ပြားေတာ္မ်ား၏ ေျခေတာ္ရာတြင္ သေကၤတမ်ားထည္.သြင္းေရးဆြဲျက
ေဒါက္တာ ၀ဲဓမၼေဆလာ ကေျပာပါသည္
ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္တစ္ပါးေရး
ဤအခ်က္သည္ မူဆလင္တို.က ကဘာ ဟုေခါ္ ေသာ မကၠာရွိေျခရာတစ္ခု ကိုရည္ညြွန္းပံု ရသည္ ။ မူဆလင္ ၊ ခရာဇ္ယန္နွင္. ဂ်ဴး ဘာသာ၀င္တို.ကအေလးအျမတ္ထားျက
ထိုေျခရာ မခ်ခင္ကပင္ မူလေျခရာတစ္ခုသည္ရွိနွင္.ေန
ကာလျကာေသာအခါ ထိုေနရာကို အျကိမ္ျကိမ္ ျပုျပင္မြမ္းမံျပင္ဆင္မွုမ်
ဗုဒၥဘာသာ၀င္မ်ားကေတာ. ထိုေနရာသို. ျမတ္စြာဘုရားေျခေတာ္ရာ ဖူးေမ်ွာ္ ရန္ဘယ္တုန္းကမွ မသြားခဲ.ျကပါ။
သို.ေသာ္ ရာစုနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျကာလြန္သည္အထိ ေဂါသက်မ္းမွာ အသံုး ျပဳကိုးကားေနျကရဆဲျဖစ္သည္ ။ ဤဒ႑ာရီဆန္လွေသာ က်မ္းစာပါအေျကာင္းမ်ားကိုေတ
သဂၤ ါယနာတင္ရာတြင္ ထည္.သြင္းမေဖာ္ျပခဲ.ေသာ္လည္
သီရိလကၤာ ( သီဟိုက်ြန္း) သို. သံုးျကိမ္ခန္. ျကြေရာက္ခဲ.သည္ဟုမွတ္တမ္း တင္ထားပါသည္ ။
ဤကိစၥသည္ အေသးစိတ္ဆက္လက္ ေလ.လာသုေတသနျပဳသင္.ေသာ ကြင္းဆက္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္ ။ အာဖဂန္နစၥတန္ကဲ.သို.ပင္ ဗုဒၥ သာသနာ စည္ပင္ ထြန္းကားျပီးမွ ကြယ္ေပ်ာက္သြားေသာ အျခားေနရာတစ္ခုမွာအိႏၵယနိုင
ေတာင္ပိုင္းျဖစ္ပါသည္။
ပါရဂူဘြဲ.အတြက္က်မ္းျပဳရန္
ကြင္းဆင္းေလ.လာခဲ. ေသာ ေဒါက္တာ ဟီကိုဆာကီ ၏ အဆိုအရ အိႏိၵယနိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတြ
ယခုအခါ ဗုဒၥဘာသာနွင္. ဟိႏဴၵူဘာသာမွာ အိႏိၵယမွာေရာ ၊ သီရိလကၤာ မွာပါ ေရာေထြးေနေပသည္
ဟိႏၵူဴဘုရားေက်ာင္းတိုင္းတြ
လည္းဟိႏၵဴ နတ္ရုပ္မ်ား ရွိေလသည္
ဗုဒၥဘာသာ ကိုရန္သူသဖြယ္ တိုက္ခိုက္နွင္ထုတ္ခဲ.ေသာ အာဖဂန္နစၥတန္နွင္.ယွဥ္၍ သံုးသပ္ျကည္.ေစလိုပါသည္ ။
ဗုဒၥဘာသာ သာသနာျပဳ မင္းျကီး ျဖစ္ေသာ သီရိဓမၼာေသာကမင္းျကီး ၏ စကားကို ယူ၍ သံုး ရလ်ွင္ “ အျကင္သူသည္ မိမိကိုးကြယ္ရာဘာသာကိုသာခ်ီ
ဤသို.ျပဳျခင္းျဖင္. ဘာသာအယူ၀ါဒမ်ား အျပန္အလွန္ ကူးလူးဆက္ဆံနိုင္ရမည္။ မိမိအယူ၀ါဒနွင္.မတူသူမ်ားကိ
မိမိဘာသာ အယူ၀ါဒကိုသာခ်ီးေျမွာက္လ်က္
ကိုယ့္ အယူ၀ါဒကိုပင္ နိမ္.က်ပ်က္ဆီးေစ၍ ေရွာင္ က်ဥ္ ရ ေပမည္။
သရဝဏ္- ျပည္
#ျငိမ္းလဲ့။
https://www.facebook.com/
No comments:
Post a Comment