===================
ေနၿပည္ေတာ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၇
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၁ ရက္စြဲၿဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးက
အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ အမွတ္ ၁၉/၂ဝ၁၅ ကို ထုတ္ၿပန္ခဲ့ပါသည္။
ယင္းအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာတြင္ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ သက္တမ္းသတ္မွတ္ၿခင္း၊
သက္တမ္းကုန္ဆုံးသည့္ လက္မွတ္မ်ား အပ္ႏွံေရး စိစစ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား
ေဆာင္ရြက္ရန္ တာဝန္ေပးအပ္ၿခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ား ပါဝင္ပါသည္။
အမ်ားၿပည္သူ စိတ္ဝင္စားေနသည့္ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ၿပည္သူ႔ အင္အားဝန္ႀကီးဌာန ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ ဥပေဒအႀကံေပးအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးစစ္ေအး၊ အၿငိမ္းစား သံအမတ္ႀကီး ဦးလွေမာင္ႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ တို႔၏ အၿမင္မ်ားကို စုစည္းေဖာ္ၿပလိုက္ပါသည္။
ေမး။ ။ အမ်ားၿပည္သူ စိတ္ဝင္စားေနတဲ့ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ အေၾကာင္းကို ရွင္းၿပေပးပါ။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ဆိုတာ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံ တင္ေရးနည္းဥပေဒ ၂ (င) မွာပါတဲ့ သက္ေသခံ လက္မွတ္အစား ထုတ္ေပးထားတဲ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလ အပိုင္းအၿခား တစ္ခုသာလွ်င္ အတည္ၿဖစ္တဲ့ မည္သူၿဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္လို႔ ေခၚတာပါ။
ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ရဲ႕ တကယ့္တရားဝင္ အေခၚအေဝၚကေတာ့ Temporary Identity Certificate လို႔ ေခၚတာပါ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒီကတ္ၿပားရဲ႕အေရာင္က အၿဖဴေရာင္ေလး ၿဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အမ်ားက white card လို႔ သုံးႏႈန္းေခၚေဝၚ ၾကတာ ၿဖစ္ပါတယ္။
ဒီယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ဥပေဒနဲ႔အညီ ထုတ္ေပး ထားတာပါ။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရးနည္းဥပေဒ ၁၃-၁ (ဂ) မွာ ပါတဲ့ ၿပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္း တရားဥပေဒနဲ႔အညီ တရားဝင္ ထုတ္ေပး ထားတာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီကတ္ၿပားကို ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြက ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အၿခာ အာဏာပိုင္ နယ္ေၿမအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား ၿဖစ္တယ္လို႔ သက္ေသခံႏိုင္တယ္ လို႔လည္း ေၿပာလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဘယ္လို ကတ္ၿပားမ်ိဳးပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ တရားဝင္ ကတ္ၿပားတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုင္ေဆာင္ၿခင္း မရွိေသးသူေတြ၊ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားအၿဖစ္ စိစစ္ဖို႔ က်န္ေနတဲ့သူေတြ၊ ေနာက္တစ္ခုက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ အေထာက္ အထားေတြ တင္ၿပဖို႔ အခက္အခဲရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသား အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္မႈ မၿပဳႏိုင္ေသးတဲ့သူေတြနဲ႔ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံၿခားသား မွတ္ပုံတင္ေရး အက္ဥပေဒမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံၿခားသားေတြ ကိုင္ေဆာင္ ရမယ့္ မွတ္ပုံတင္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ မရွိေသးတဲ့သူေတြ၊ ဒီလိုလူမ်ိဳးေတြကို ယာယီ သက္ေသခံကတ္ၿပား လက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားတာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီကတ္ၿပားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္တမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာ ႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရး နည္းဥပေဒ ၁၃-၃ မွာဆိုရင္ သက္ေသခံ လက္မွတ္ အတည္ၿဖစ္တဲ့ကာလကို ရက္အားၿဖင့္ ပိုင္းၿခား သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီကတ္ၿပားကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ ပိၿပားမႈ တည္ေဆာက္ေရး အစိုးရ လက္ထက္မွာစၿပီး ထုတ္ေပးခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန္းက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ စိစစ္ၿပီးလို႔ရွိရင္ ဒီကတ္ၿပားသက္တမ္း ကုန္ၿပီလို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရသက္တမ္း အဆက္ဆက္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ သက္တမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ ေတြကလည္း ရွိခဲ့ၿပီးသားပါ။ ဥပေဒအရ အတည္ၿဖစ္တယ္လို႔ ေၿပာလို႔ ရပါတယ္။ လက္ရွိ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အသက္ (၁၈) ႏွစ္ၿပည့္ၿပီးတဲ့ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္တဲ့သူေတြက မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြအရ တိတိက်က် ေၿပာရင္ ၅ သိန္း ၉ ေသာင္း ၁၆ ေယာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြပါပါတယ္။ အိႏၵိယ လူမ်ိဳးေတြ ပါပါတယ္။ ပါကစၥတန္လူမ်ိဳး၊ တ႐ုတ္ လူမ်ိဳးေတြ ပါပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသမွာ ေနတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြလည္း ပါၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ နယ္ေၿမခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့အခါ အသြင္သဏၭာန္တို႔၊ ဘာသာစကားတို႔၊ ႐ုပ္ရည္တို႔ တူတဲ့ အခါမွာ ခြဲၿခားဖို႔ ခက္ေနေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံသားအၿဖစ္ စိစစ္ဖို႔ခက္ေနေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဒီေန႔အထိ ရွိေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ကိုလည္း သိပါရေစ။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ ဒါကေတာ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို အားၿဖည့္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုပါ။ အခု ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာတဲ့အထိ အခ်ိဳ႕က ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိပါဘူး။ အခုလက္ရွိ အေၿခအေနကေတာ့ အားလုံးသိတဲ့အတိုင္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို အရွိန္အဟုန္ၿမႇင့္ လုပ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသစ္ တာဝန္ယူၿပီး ေလးလအၾကာမွာ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၁ ရက္ကစၿပီး မိုးပြင့္စီမံခ်က္နဲ႔ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလုံးမွာ one stop service ေၿဖေလွ်ာ႔တဲ့နည္းနဲ႔ ကြင္းဆင္း ေဆာင္ရြက္ေပးတာ အခုဆိုရင္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ အဆင့္ ၇ ထိ ၿပီးပါၿပီ။ အခုဆိုရင္ ၿပည္သူ ၄ ဒသမ ၂ သန္းေလာက္ကို ကတ္ၿပားထုတ္ေပးၿပီးပါၿပီ။ အိမ္ေထာင္စုဝင္ လူဦးေရ စာရင္းဆိုရင္ ခုနစ္သိန္းေလာက္ ထုတ္ေပးၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္။ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ကတည္းက ထုတ္ထားတဲ့လူေတြ အစစ္မခံတာ ရွိတယ္။ ပုန္းေရွာင္ေနတာရွိတယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက ၾကန္႔ၾကာေန တယ္။ မိုးပြင့္ စီမံခ်က္နဲ႔ ကြင္းဆင္းၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြကို လုပ္ေပးသလို ေသြးေႏွာေတြကိုလည္း ႐ုံးမွာလုပ္ေပးတယ္။ ကြင္းဆင္းၿပီး လုပ္ေပးလို႔ မရဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာနဲ႔ အေထာက္အထားနဲ႔ စိစစ္ရတာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုံၿခံဳေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္တဲ့လူေတြ ဆိုရင္လည္း ခ႐ိုင္အဆင့္၊ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ၿပည္နယ္အဆင့္၊ ဗဟိုအဆင့္လုပ္ငန္း စိစစ္ေရး အဖြဲ႕ေတြ ဖြဲ႕ၿပီး စနစ္တက် စိစစ္ေပးတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္ထိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိတဲ့သူေတြ က်န္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီအစိုးရ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ၿပည့္ၿပည့္ဝဝ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေအာင္ ဒီအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာကို ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးငွာ ၿပည္သူေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးတာပါ။
ေမး။ ။ အဲဒီ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာထဲမွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးရက္ကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔လို႔ သတ္မွတ္ထားၿပီးေတာ့ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးတဲ့ လက္မွတ္မ်ား အပ္ႏွံၿခင္းကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေမလ ၃၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး အပ္ႏွံေဆာင္႐ြက္ရမယ္လို႔ ပါရွိပါတယ္။ ၾကားကာလ ႏွစ္လအတြင္းမွာ အခ်ိန္လုံေလာက္မႈ ရွိပါ့မလားဆိုၿပီး ၿပည္သူအခ်ိဳ႕က ေၿပာေနၾကတဲ့အေပၚမွာ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ တကယ္ေတာ့ အခ်ိန္က လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ၿပည္ေထာင္စု ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရး နည္းဥပေဒမွာ ဆိုရင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ သက္တမ္းကုန္ဆုံးၿပီး ခုနစ္ရက္အတြင္းမွာ ၿပန္လည္ အပ္ႏွံရမယ္လို႔ ဥပေဒမွာ ပါရွိပါတယ္။ အခု ႏွစ္လဆိုတဲ့အခ်ိန္က လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရွိတယ္လို႔ ေၿပာလို႔ရပါတယ္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေနထိုင္သူေတြအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္က စီစဥ္ေပးတဲ့ အေခ်ာေမြ႕ဆုံး ကိစၥတစ္ခု ၿဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ ဥပေဒအႀကံေပး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ အေပၚမွာ သုံးသပ္ေပး ပါဦး။
ဦးစစ္ေအး။ ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားကို ၿပန္ၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၂ဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ တ႐ုတ္ၿပည္သူ႔သမၼတ ႏိုင္ငံရွိပါတယ္။ အေနာက္ဘက္မွာ လူဦးေရသန္း ၁ဝဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံရွိပါတယ္။ အေနာက္ ေတာင္ဘက္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ လူဦးေရ သုံးဆေလာက္ မ်ားတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ရွိပါတယ္။ ဆိုလို တာက ၿပည္ပက တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္တဲ့ကိစၥေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ဆိုတာ အဓိကေတာ့ ဥပေဒရဲ႕ issue ၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခုေၿပာရရင္ ႏိုင္ငံတကာက ဒီကိစၥဟာ (Human Right) လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥလို႔ ေရွ႕တန္း တင္ၿပီး ေၿပာေလ့ ရွိပါတယ္။ တကယ္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ state security အတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရး မတိုင္ခင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၿမန္မာႏိုင္ငံလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး လတ္တေလာ ၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ား အက္ဥပေဒဆိုတာ ၿပ႒ာန္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒရဲ႕ ထူးၿခားခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီးကိုယ္တိုင္ စတင္ေရးဆြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ တာ ၿဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြအကုန္လုံး ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ္ေတာ္ေလး အၿငင္းပြားခဲ့တာ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ့အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ဥပေဒ တစ္ခုကို ၿပ႒ာန္း သတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြက ဥပေဒၿပ႒ာန္းတဲ့ background ေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရးဥပေဒၿပ႒ာန္း ၿပီး ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ နည္းဥပေဒၿပ႒ာန္းပါတယ္။ ဒီအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာဟာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒေတြရဲ႕ထူးၿခားခ်က္ကေတာ့ ဒီဥပေဒကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ၿပ႒ာန္းခဲ့တာပါ။ နည္းဥပေဒ ၿပ႒ာန္းတာနဲ႔ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာေတြ အားလုံးကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကိုပဲ အာဏာလႊဲအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ အမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာ ထုတ္တဲ့အခါ သမၼတကိုယ္တိုင္ေရးၿပီး ထုတ္ၿပန္ခဲ့တာၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ဥပေဒကေတာ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ေဝဖန္တာေတြရွိတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး လႊတ္ေတာ္မွာ ဆုံးၿဖတ္ခဲ့တာေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ ၿပင္ဆင္စရာ ၿဖည့္စြက္စရာ မလိုဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံအတြက္ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆုံးၿဖတ္ခဲ့တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ‘ဒီဥပေဒေတြကို အေၾကာင္းၿပဳၿပီး သမၼတက အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာကို ထုတ္ၿပန္ လိုက္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္ မၿပတ္မသား ၿဖစ္ေနတဲ့ အေၿခအေနကို အစိုးရသစ္လက္ထက္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးမွာ က႑တစ္ခုအၿဖစ္ သြားဖို႔ လိုအပ္ပါၿပီ။ တကယ့္ ဥပေဒရဲ႕ အႏွစ္သာရက ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားၿပီးလို႔ရွိရင္ ကာလအပိုင္းအၿခားတစ္ခု ေပးထားပါတယ္။ ဒီကာလၿပည့္ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ခုနစ္ရက္အတြင္း ၿပန္လာၿပီး သက္တမ္းတိုးတာ၊ စိစစ္ခံတာ၊ စိစစ္ ေဆာင္ရြက္တာကို ခံယူရပါမယ္။ အဲဒါကို ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေလာက္ ကင္းကြာေနၿပီ။ ဘယ္လိုအေၿခအေနေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို စိစစ္ၾကဖို႔လိုပါၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လိပ္ခဲတည္းလည္းၿဖစ္ေနတဲ့ ဒီကိစၥကို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈ အေနနဲ႔ ၿပတ္ၿပတ္သားသားလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ တစ္စုံ တစ္ေယာက္ နစ္နာ သြားမယ္၊ ႏိုင္ငံသားေတြ နစ္နာသြားမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို သမၼတႀကီးက ထည့္သြင္း စဥ္းစားထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ termination ကို မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔ အထိ သတ္မွတ္ေပးတယ္။ လာအပ္ဖို႔ကိစၥကို ေမလမွာ အပ္ရမယ္လို႔ ႏွစ္လခြာၿပီး သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ ဒါကို ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြက လိုက္နာၾကရမယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မယ့္ဌာနက အစီအစဥ္ေတြ ရွိၿပီးသားၿဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဒီဥပေဒေတြဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္ကတည္းကမို႔ ေခတ္မမီဘူးလို႔လည္း ေၿပာလို႔ မရဘူး။ တကယ္ ဟာကြက္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ international norm (စံ) ေတြနဲ႔ ကင္းကြာၿပီလား၊ Human Right ေတြနဲ႔ ကင္းကြာၿပီလား ဆိုတာ ၿပန္ၿပီး သုံးသပ္ ရမယ္။ ဒါကို ၿပန္ၿပီး သုံးသပ္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ဆုံးအပိုဒ္မွာ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး အၿမန္ဆုံး ေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးမယ္။ ၿပည္သူေတြကို သမၼတႀကီးက အသိေပးထားၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စနစ္တက် ေၿဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ အစီအမံေတြရွိတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တင္ၿပ လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ၿပည္တြင္းမွာေရာ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ အေတြ႕အႀကံဳ ၾကြယ္ဝတဲ့သူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ အေပၚမွာလည္း သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ဦးလွေမာင္။ ။ဒုကၡသည္အစစ္ေတြ ေရာက္ရွိေနတာလည္း ႏိုင္ငံတကာမွာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အေၾကာင္း အမ်ိဳး မ်ိဳးေၾကာင့္ ေရာက္ရွိေနတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ ေတြကို ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ အေနနဲ႔ အကူအညီ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ေထာက္ပံ့ေပးမယ့္ ကိစၥေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ လုပ္ေပးမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ နစ္နာဆုံး႐ႈံးမႈေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး အရ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ကိစၥကို ၿပန္လည္ ၿဖည့္ဆည္းေပး မွာၿဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥမွာလည္း ဆုံး႐ႈံးနစ္နာစရာမရွိဘူးလို႔ ထင္ၿမင္မိပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ႏိုင္ငံတြင္းမွာပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မၾကာခဏ ေဝဖန္ သုံးသပ္တာ ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ယာယီ သက္ေသခံ ၿဖစ္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ ဒီလူေတြက ဘာမွမစစ္ေဆးဘဲနဲ႔ အခ်ိန္ေတြ သိပ္ၾကာၿမင့္ေနၿပီ ဆိုၿပီးေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ ၿပန္အပ္တဲ့သူေတြကို မိုးပြင့္စီမံခ်က္နဲ႔ အရွိန္အဟုန္ တိုးၿမႇင့္ၿပီး လုပ္သြားမွာ ၿဖစ္တယ္။ အခ်က္အလက္ေတြကို ထပ္ညိႇၿပီး စိစစ္ၿပီး လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း မၾကာမီ အခ်ိန္ ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံသား သက္ေသခံ လက္မွတ္ ရရွိသြားမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘက္က ထုတ္ၿပန္တဲ့ အမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာ ရယ္၊ ဝန္ႀကီးရွင္းၿပတာေတြကို အေၿခခံၿပီး ေၿပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုထုတ္ၿပန္ လိုက္တာဟာ WIN-WIN SITUATION အၿဖစ္ မွ်မွ်တတ ညီညီမွ်မွ်နဲ႔ အဘက္ဘက္က အက်ိဳးအၿမတ္ ရရွိႏိုင္တယ္လို႔ ယုံၾကည္တဲ့အတြက္ ဒါဟာေကာင္းမြန္ မြန္ၿမတ္တဲ့ ထုတ္ၿပန္ခ်က္ ၿဖစ္တယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ၿပဳလိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီး တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာအေပၚ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ဦးေဇာ္ေအးေမာင္။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ သက္တမ္းကို သတ္မွတ္ေပးတာ မရွိခဲ့တဲ့အတြက္ အဲဒီယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ၿပီး ၁၉၈၂ ခုနစ္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးဥပေဒအရ ဘယ္သူမွ ႏိုင္ငံသားအၿဖစ္ အစစ္ေဆးမခံဘဲ ၿဖစ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီအေပၚ ဒီအမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာက ထြက္ေပါက္တစ္ခုပဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြ စိုးရိမ္ပူပန္ေနတဲ့ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္ သူက တစ္သက္လုံး ဒီလိုသြားေတာ့မလားဆိုၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စိုးရိမ္မႈအတြက္လည္း လက္ေတြ႕က်တဲ့ ထြက္ေပါက္ တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ၿပီး တကယ္ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္သင့္ၿဖစ္ထိုက္သူေတြ ကလည္း အခြင့္အေရး မရ ၿဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက ACTION PLAN တစ္ခု ရေအာင္ ေၾကာ္ၿငာခ်က္ ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ၿမင္တယ္။ ဒီအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ ထြက္လာတဲ့အေပၚမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဝမ္းေၿမာက္ဝမ္းသာၿဖစ္ၾကတယ္။ ဒီအေပၚမွာ တခ်ိဳ႕ တိုင္းရင္းသားေတြက စိုးရိမ္မႈေတ ြရွိလာတယ္။ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ထားတဲ့ အထဲမွာ ရွမ္းၿပည္နယ္ထဲက ကိုးကန္႔ တို႔၊ ''ဝ''တို႔လည္း ရွိတယ္။ ဒါကို အပ္လိုက္ၿပီးရင္ ငါတို႔ ဘာအေထာက္အထားမွမရွိဘဲ WITHOUT PERSON ၿဖစ္သြားမွာ ေၾကာက္တယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီဟာသည္ တကယ္ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္သင့္ ၿဖစ္ထိုက္သူဟာ ၿဖစ္ကို ၿဖစ္သြားမယ္။ ေနာက္ၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္က ဘာတစ္ခု စိုးရိမ္လဲ ဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒီ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကုိင္ေဆာင္သူဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ၿပည္နယ္နဲ႔က်ေတာ့ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံက ခိုးဝင္လာတယ္။ တရားမဝင္ ေရႊ႕ေၿပာင္းေနထိုင္သူေတြေပါ့။ ဒီေရႊ႕ေၿပာင္း ေနထိုင္သူေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ အသားအေရာင္၊ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာမွ မတူဘူး။ ဒီလူေတြဟာ အလြယ္တကူ ႏိုင္ငံသား ရသြားမလားလို႔ စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ စိုးရိမ္ခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း စာရြက္ စာတမ္းေတြ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ စိုးရိမ္စရာမလိုဘူးလို႔ သိလာတယ္။ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္အပ္တဲ့အခါမွာ သူ႔လုပ္ငန္းစဥ္က အပ္တဲ့သူကလည္း ပူစရာမလိုဘူး။ အပ္လိုက္ တာနဲ႔ လက္ခံရရွိေၾကာင္း အေထာက္အထား တစ္ခု ထုတ္ေပးမယ္။ ဟိုဟာက သက္တမ္း ေသသြားၿပီ။ ပုံစံေတြၿဖည့္ရမယ္။ သူကိုယ္တိုင္ အင္တာဗ်ဴး လုပ္ရမယ္။ ပုံစံေတြၿဖည့္ၿပီး တိုင္းလည္း မရေသးဘူး။ အဲဒီပုံစံမွာ လိမ္ညာၿဖည့္ရင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ ရာဇသတ္ႀကီး ဥပေဒအရ အေရးယူလို႔ရတယ္။ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ထား သူဟာ အဓိကက ေဒသစကား တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေၿပာတတ္ရမယ္။ စကားမေၿပာတတ္ရင္ PASS မၿဖစ္ဘူး။ အဲဒါကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ မသိၾကဘူး။ အဲဒါကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရာ၊ က်န္တိုင္းရင္းသားေတြကိုေရာ အသိပညာ ေပးခ်င္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္ ကူကူ ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္ဖို႔ ထုတ္ေပးထားတဲ့ အမိန္႔မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒအရ ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္ၿပီးမွ ထုတ္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္အဖြဲ႕တစ္ခုတည္းက ထုတ္မွာလား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။ ၿမိဳ႕နယ္ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသား ၿပဳခြင့္ရသူဆိုင္ရာ စုံစမ္းေရးအဖြဲ႕က ေသခ်ာ က်က်နန စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီး ငယ္စာရင္းေတြနဲ႔ တိုက္မယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ ကို တိုင္းေဒသႀကီး/ၿပည္နယ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားၿပဳခြင့္ရသူဆိုင္ရာ စုံစမ္းေရး အဖြဲ႕ကို တင္ရမယ္။ ၿပီးရင္ ဗဟိုအဖြဲ႕ ကလည္း ေသခ်ာအႏုလုံ ပဋိလုံ စိစစ္မွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အကုန္လုံး အဆင့္ဆင့္ၿပီးမွ ဗဟိုကို တက္လာမယ္။ ၿပီးေတာ့ ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕က ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ထားသူဟာ ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္သင့္သလား၊ ႏိုင္ငံသား ၿပဳရသင့္သလားဆိုတာ ဆုံးၿဖတ္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား ၿပည္သူေတြကို အသိေပးလိုတာက ဒီလုပ္ငန္းစဥ္မွာ မွန္ကန္တဲ့သူဆိုရင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရသြားမယ္။ မမွန္ကန္တဲ့သူကေတာ့ မမွန္ကန္သလို ၿဖစ္မွာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးက ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့ အမိန္႔ ၁၉/၂ဝ၁၅ ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ စိန္ေခၚမႈ တစ္ခုၿဖစ္ေနတဲ့ ဝႈိက္ကတ္ (ေခၚ) ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္အတြက္ အေကာင္းဆုံးေသာ ေၾကညာခ်က္ၿဖစ္တယ္လို႔ ယုံၾကည္တယ္။ အေကာင္းဆုံးေသာ ရလဒ္ရမယ္လို႔လည္း ယုံၾကည္တယ္။ အဲဒီအတြက္ တိုင္းရင္းသား၊ ႏိုင္ငံသားေတြ အားလုံးက အၿပဳသေဘာနဲ႔ ကူညီေပးဖို႔လိုတယ္။ အဲဒါမွ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ေနရတဲ့ ပဋိပကၡ ေၿပလည္ သြားမွာ ၿဖစ္တယ္။ ေၿပလည္သြားမွ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ရရွိလာမွာၿဖစ္တယ္။
ေမး။ ။ အခုဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုံစုံလင္လင္ သိရွိရပါၿပီ။ အဲဒီအေပၚ လ.ဝ.က အေနနဲ႔ ကလည္း ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ကို သိခ်င္ပါတယ္။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ေတြ လာအပ္တဲ့အခါ အအပ္ခံႏိုင္ဖို႔ လက္ခံေရးစခန္းေတြ ဖြင့္ၿပီး ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ စီမံ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ အေနနဲ႔ကလည္း ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္တဲ့သူေတြ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ၊ ဘယ္ေန႔မွာ အပ္ရမလဲ၊ ဘယ္ေန႔မွာ သက္တမ္းကုန္သြားမလဲ ဆိုတာ သိေအာင္ မီဒီယာ လုပ္ငန္းစဥ္အပါ ကြင္းဆင္း ေဟာေၿပာတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ အဆုံး နည္းေပါင္းစုံနဲ႔ သိေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြအေပၚမွာ ေဝဖန္သုံးသပ္ အႀကံၿပဳႏိုင္ဖို႔ ေလ့လာ သုံးသပ္ အႀကံၿပဳေရး ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕မယ္။ ဒီအတြက္လည္း ၿပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ ဥပေဒအရ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ နည္းဥပေဒအရ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ ထပ္ၿဖည့္ေပးမယ့္ကိစၥေတြ စသည္ၿဖင့္ ဒီလိုေပၚေပါက္လာမယ့္ အခ်က္ေတြမွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီဥပေဒ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ၿပီး တိတိက်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားေပးမယ္ဆိုၿပီး ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေတြ တိတိက်က် လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေၿပာၿပလိုပါတယ္။
ဦးစစ္ေအး။ ။ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ ကိုင္တြယ္ေၿဖရွင္းလိုစိတ္ ရွိတယ္ဆိုတာကို ၿပသတာၿဖစ္ပါတယ္။ ၿပည္သူေတြ အားလုံး အက်ိဳးအတြက္၊ ႏိုင္ငံ့ အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို ကာယကံရွင္ ကိုယ္တိုင္ေရာ ၿပည္သူတစ္ရပ္လုံး ကေရာ နားလည္ၿပီး တစ္ခဲနက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း အခုလို ကမကထ လုပ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚမွာ သိုင္းဝိုင္းၿပီးေတာ့ လိုတဲ့ အကူအညီေတြ ပံ့ပိုးၿပီး ဝိုင္းဝန္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿပည္သူပါဝင္ဖို႔က အဓိက အေရးႀကီးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အသိုင္းအဝိုင္းက ဝိုင္းၿပီး ပံ့ပိုးေထာက္ပံ့ေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း အားလုံး အဆင္ေၿပသြားမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၿဖည့္စြက္ေၿပာခ်င္တာမ်ား ရွိရင္လည္း ေၿပာၿပေပးပါ။
ဦးလွေမာင္။ ။ အခုလို အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့ ကိစၥဟာ လူမ်ဳိးစု ႏွစ္ခုၾကား ေနာက္ နယ္ၿခားမွာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြေရာေပါ့ေလ နည္းနည္းေလး ၿပႆနာၿဖစ္ေနတဲ့ ဒီႏိုင္ငံသားၿဖစ္မႈ ၿပဳမႈကိစၥေလးေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ရွင္းလင္း ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္တို အတြင္းမွာ ၿပတ္ၿပတ္သားသားနဲ႔ ရွင္းလင္းသြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီကိစၥဟာ သမၼတႀကီး က အခ်ိန္မီ ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥက အင္မတန္ ေကာင္းၿမတ္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုၿဖစ္တယ္ဆိုတာ ၿဖည့္စြက္ေၿပာၾကား လိုပါတယ္။
ဦးေဇာ္ေအးေမာင္။ ။ အဓိကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕အက်ဳိး၊ ၿပည္သူရဲ႕အက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တဲ့ ကိစၥၿဖစ္တယ္။ အထူးသၿဖင့္ အဓိက ရည္ရြယ္ခဲ့တာကေတာ့ ဒီအစိုးရအဖြဲ႕သစ္ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ သိသိသာသာ ေဆာင္ရြက္ လာတာ ေတြ႕ရတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် သိသိသာသာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ ေတြကို အေထာက္ အကူၿပဳႏိုင္တဲ့ ဒီအမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာကို ထုတ္ခဲ့ရတာၿဖစ္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ထားတဲ့သူေတြ အေပၚမွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တည္ဆဲ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ စိစစ္ေပးပါလို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ေၿပာတယ္။ ဒီၿပည္သူေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္ကို ၿဖည့္ဆည္း ေပးတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ႏိုင္ငံတကာ ပိုင္းကလည္း ဒီလိုေၿပာေနၾကတယ္။ အထူးသၿဖင့္ ရခိုင္ၿပည္နယ္ဘက္ ကိစၥေတြမွာဆိုရင္ ဒီဘဂၤါလီေတြ အေပၚမွာ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကိစၥေတြ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္ေပးပါလို႔ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒီလိုေၿပာေနၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုအေနနဲ႔ေရာ သူတို႔ၿပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကို ဦးထိပ္ ပန္ဆင္တဲ့ အေနနဲ႔ေရာ အမိန္႔ထုတ္ၿပန္ ေၾကညာခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က အေကာင္ အထည္ေဖာ္သြားမွာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ငန္းအေပၚမွာ နားလည္ၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးၾကပါလို႔ ဒီေနရာကတစ္ဆင့္ ၿပည္သူေတြအားလုံးကို ပန္ၾကား လိုပါတယ္။
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1400756146900651&set=a.1380149318961334.1073741828.100008988372812&type=1&theater
အမ်ားၿပည္သူ စိတ္ဝင္စားေနသည့္ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ၿပည္သူ႔ အင္အားဝန္ႀကီးဌာန ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ ဥပေဒအႀကံေပးအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးစစ္ေအး၊ အၿငိမ္းစား သံအမတ္ႀကီး ဦးလွေမာင္ႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ တို႔၏ အၿမင္မ်ားကို စုစည္းေဖာ္ၿပလိုက္ပါသည္။
ေမး။ ။ အမ်ားၿပည္သူ စိတ္ဝင္စားေနတဲ့ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ အေၾကာင္းကို ရွင္းၿပေပးပါ။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ဆိုတာ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံ တင္ေရးနည္းဥပေဒ ၂ (င) မွာပါတဲ့ သက္ေသခံ လက္မွတ္အစား ထုတ္ေပးထားတဲ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလ အပိုင္းအၿခား တစ္ခုသာလွ်င္ အတည္ၿဖစ္တဲ့ မည္သူၿဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံလက္မွတ္ကို ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္လို႔ ေခၚတာပါ။
ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ရဲ႕ တကယ့္တရားဝင္ အေခၚအေဝၚကေတာ့ Temporary Identity Certificate လို႔ ေခၚတာပါ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒီကတ္ၿပားရဲ႕အေရာင္က အၿဖဴေရာင္ေလး ၿဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အမ်ားက white card လို႔ သုံးႏႈန္းေခၚေဝၚ ၾကတာ ၿဖစ္ပါတယ္။
ဒီယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ဥပေဒနဲ႔အညီ ထုတ္ေပး ထားတာပါ။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရးနည္းဥပေဒ ၁၃-၁ (ဂ) မွာ ပါတဲ့ ၿပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္း တရားဥပေဒနဲ႔အညီ တရားဝင္ ထုတ္ေပး ထားတာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီကတ္ၿပားကို ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြက ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အၿခာ အာဏာပိုင္ နယ္ေၿမအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား ၿဖစ္တယ္လို႔ သက္ေသခံႏိုင္တယ္ လို႔လည္း ေၿပာလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဘယ္လို ကတ္ၿပားမ်ိဳးပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ တရားဝင္ ကတ္ၿပားတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုင္ေဆာင္ၿခင္း မရွိေသးသူေတြ၊ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားအၿဖစ္ စိစစ္ဖို႔ က်န္ေနတဲ့သူေတြ၊ ေနာက္တစ္ခုက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ အေထာက္ အထားေတြ တင္ၿပဖို႔ အခက္အခဲရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသား အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္မႈ မၿပဳႏိုင္ေသးတဲ့သူေတြနဲ႔ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံၿခားသား မွတ္ပုံတင္ေရး အက္ဥပေဒမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံၿခားသားေတြ ကိုင္ေဆာင္ ရမယ့္ မွတ္ပုံတင္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ မရွိေသးတဲ့သူေတြ၊ ဒီလိုလူမ်ိဳးေတြကို ယာယီ သက္ေသခံကတ္ၿပား လက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားတာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီကတ္ၿပားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္တမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာ ႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရး နည္းဥပေဒ ၁၃-၃ မွာဆိုရင္ သက္ေသခံ လက္မွတ္ အတည္ၿဖစ္တဲ့ကာလကို ရက္အားၿဖင့္ ပိုင္းၿခား သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီကတ္ၿပားကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ ပိၿပားမႈ တည္ေဆာက္ေရး အစိုးရ လက္ထက္မွာစၿပီး ထုတ္ေပးခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန္းက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ စိစစ္ၿပီးလို႔ရွိရင္ ဒီကတ္ၿပားသက္တမ္း ကုန္ၿပီလို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရသက္တမ္း အဆက္ဆက္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ သက္တမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ ေတြကလည္း ရွိခဲ့ၿပီးသားပါ။ ဥပေဒအရ အတည္ၿဖစ္တယ္လို႔ ေၿပာလို႔ ရပါတယ္။ လက္ရွိ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အသက္ (၁၈) ႏွစ္ၿပည့္ၿပီးတဲ့ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္တဲ့သူေတြက မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြအရ တိတိက်က် ေၿပာရင္ ၅ သိန္း ၉ ေသာင္း ၁၆ ေယာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြပါပါတယ္။ အိႏၵိယ လူမ်ိဳးေတြ ပါပါတယ္။ ပါကစၥတန္လူမ်ိဳး၊ တ႐ုတ္ လူမ်ိဳးေတြ ပါပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသမွာ ေနတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြလည္း ပါၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ နယ္ေၿမခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့အခါ အသြင္သဏၭာန္တို႔၊ ဘာသာစကားတို႔၊ ႐ုပ္ရည္တို႔ တူတဲ့ အခါမွာ ခြဲၿခားဖို႔ ခက္ေနေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံသားအၿဖစ္ စိစစ္ဖို႔ခက္ေနေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဒီေန႔အထိ ရွိေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ကိုလည္း သိပါရေစ။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ ဒါကေတာ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို အားၿဖည့္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုပါ။ အခု ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာတဲ့အထိ အခ်ိဳ႕က ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိပါဘူး။ အခုလက္ရွိ အေၿခအေနကေတာ့ အားလုံးသိတဲ့အတိုင္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို အရွိန္အဟုန္ၿမႇင့္ လုပ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရသစ္ တာဝန္ယူၿပီး ေလးလအၾကာမွာ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၁ ရက္ကစၿပီး မိုးပြင့္စီမံခ်က္နဲ႔ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလုံးမွာ one stop service ေၿဖေလွ်ာ႔တဲ့နည္းနဲ႔ ကြင္းဆင္း ေဆာင္ရြက္ေပးတာ အခုဆိုရင္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ အဆင့္ ၇ ထိ ၿပီးပါၿပီ။ အခုဆိုရင္ ၿပည္သူ ၄ ဒသမ ၂ သန္းေလာက္ကို ကတ္ၿပားထုတ္ေပးၿပီးပါၿပီ။ အိမ္ေထာင္စုဝင္ လူဦးေရ စာရင္းဆိုရင္ ခုနစ္သိန္းေလာက္ ထုတ္ေပးၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္။ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ကတည္းက ထုတ္ထားတဲ့လူေတြ အစစ္မခံတာ ရွိတယ္။ ပုန္းေရွာင္ေနတာရွိတယ္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက ၾကန္႔ၾကာေန တယ္။ မိုးပြင့္ စီမံခ်က္နဲ႔ ကြင္းဆင္းၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြကို လုပ္ေပးသလို ေသြးေႏွာေတြကိုလည္း ႐ုံးမွာလုပ္ေပးတယ္။ ကြင္းဆင္းၿပီး လုပ္ေပးလို႔ မရဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာနဲ႔ အေထာက္အထားနဲ႔ စိစစ္ရတာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုံၿခံဳေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္တဲ့လူေတြ ဆိုရင္လည္း ခ႐ိုင္အဆင့္၊ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ၿပည္နယ္အဆင့္၊ ဗဟိုအဆင့္လုပ္ငန္း စိစစ္ေရး အဖြဲ႕ေတြ ဖြဲ႕ၿပီး စနစ္တက် စိစစ္ေပးတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္ထိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိတဲ့သူေတြ က်န္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီအစိုးရ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ၿပည့္ၿပည့္ဝဝ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေအာင္ ဒီအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာကို ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးငွာ ၿပည္သူေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးတာပါ။
ေမး။ ။ အဲဒီ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာထဲမွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးရက္ကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔လို႔ သတ္မွတ္ထားၿပီးေတာ့ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးတဲ့ လက္မွတ္မ်ား အပ္ႏွံၿခင္းကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေမလ ၃၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး အပ္ႏွံေဆာင္႐ြက္ရမယ္လို႔ ပါရွိပါတယ္။ ၾကားကာလ ႏွစ္လအတြင္းမွာ အခ်ိန္လုံေလာက္မႈ ရွိပါ့မလားဆိုၿပီး ၿပည္သူအခ်ိဳ႕က ေၿပာေနၾကတဲ့အေပၚမွာ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ တကယ္ေတာ့ အခ်ိန္က လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ၿပည္ေထာင္စု ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရး နည္းဥပေဒမွာ ဆိုရင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ သက္တမ္းကုန္ဆုံးၿပီး ခုနစ္ရက္အတြင္းမွာ ၿပန္လည္ အပ္ႏွံရမယ္လို႔ ဥပေဒမွာ ပါရွိပါတယ္။ အခု ႏွစ္လဆိုတဲ့အခ်ိန္က လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရွိတယ္လို႔ ေၿပာလို႔ရပါတယ္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေနထိုင္သူေတြအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္က စီစဥ္ေပးတဲ့ အေခ်ာေမြ႕ဆုံး ကိစၥတစ္ခု ၿဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ ဥပေဒအႀကံေပး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ အေပၚမွာ သုံးသပ္ေပး ပါဦး။
ဦးစစ္ေအး။ ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားကို ၿပန္ၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၂ဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ တ႐ုတ္ၿပည္သူ႔သမၼတ ႏိုင္ငံရွိပါတယ္။ အေနာက္ဘက္မွာ လူဦးေရသန္း ၁ဝဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံရွိပါတယ္။ အေနာက္ ေတာင္ဘက္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ လူဦးေရ သုံးဆေလာက္ မ်ားတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ရွိပါတယ္။ ဆိုလို တာက ၿပည္ပက တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္တဲ့ကိစၥေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ဆိုတာ အဓိကေတာ့ ဥပေဒရဲ႕ issue ၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခုေၿပာရရင္ ႏိုင္ငံတကာက ဒီကိစၥဟာ (Human Right) လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥလို႔ ေရွ႕တန္း တင္ၿပီး ေၿပာေလ့ ရွိပါတယ္။ တကယ္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ state security အတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရး မတိုင္ခင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၿမန္မာႏိုင္ငံလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး လတ္တေလာ ၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ား အက္ဥပေဒဆိုတာ ၿပ႒ာန္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒရဲ႕ ထူးၿခားခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီးကိုယ္တိုင္ စတင္ေရးဆြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ တာ ၿဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြအကုန္လုံး ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ္ေတာ္ေလး အၿငင္းပြားခဲ့တာ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ့အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ဥပေဒ တစ္ခုကို ၿပ႒ာန္း သတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြက ဥပေဒၿပ႒ာန္းတဲ့ background ေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ေရးဥပေဒၿပ႒ာန္း ၿပီး ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ နည္းဥပေဒၿပ႒ာန္းပါတယ္။ ဒီအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာဟာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒေတြရဲ႕ထူးၿခားခ်က္ကေတာ့ ဒီဥပေဒကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ၿပ႒ာန္းခဲ့တာပါ။ နည္းဥပေဒ ၿပ႒ာန္းတာနဲ႔ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာေတြ အားလုံးကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကိုပဲ အာဏာလႊဲအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ အမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာ ထုတ္တဲ့အခါ သမၼတကိုယ္တိုင္ေရးၿပီး ထုတ္ၿပန္ခဲ့တာၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ဥပေဒကေတာ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ေဝဖန္တာေတြရွိတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး လႊတ္ေတာ္မွာ ဆုံးၿဖတ္ခဲ့တာေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ ၿပင္ဆင္စရာ ၿဖည့္စြက္စရာ မလိုဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံအတြက္ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆုံးၿဖတ္ခဲ့တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ‘ဒီဥပေဒေတြကို အေၾကာင္းၿပဳၿပီး သမၼတက အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာကို ထုတ္ၿပန္ လိုက္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္ မၿပတ္မသား ၿဖစ္ေနတဲ့ အေၿခအေနကို အစိုးရသစ္လက္ထက္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရးမွာ က႑တစ္ခုအၿဖစ္ သြားဖို႔ လိုအပ္ပါၿပီ။ တကယ့္ ဥပေဒရဲ႕ အႏွစ္သာရက ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားၿပီးလို႔ရွိရင္ ကာလအပိုင္းအၿခားတစ္ခု ေပးထားပါတယ္။ ဒီကာလၿပည့္ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ခုနစ္ရက္အတြင္း ၿပန္လာၿပီး သက္တမ္းတိုးတာ၊ စိစစ္ခံတာ၊ စိစစ္ ေဆာင္ရြက္တာကို ခံယူရပါမယ္။ အဲဒါကို ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေလာက္ ကင္းကြာေနၿပီ။ ဘယ္လိုအေၿခအေနေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို စိစစ္ၾကဖို႔လိုပါၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လိပ္ခဲတည္းလည္းၿဖစ္ေနတဲ့ ဒီကိစၥကို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈ အေနနဲ႔ ၿပတ္ၿပတ္သားသားလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ တစ္စုံ တစ္ေယာက္ နစ္နာ သြားမယ္၊ ႏိုင္ငံသားေတြ နစ္နာသြားမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို သမၼတႀကီးက ထည့္သြင္း စဥ္းစားထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ termination ကို မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔ အထိ သတ္မွတ္ေပးတယ္။ လာအပ္ဖို႔ကိစၥကို ေမလမွာ အပ္ရမယ္လို႔ ႏွစ္လခြာၿပီး သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ ဒါကို ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြက လိုက္နာၾကရမယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မယ့္ဌာနက အစီအစဥ္ေတြ ရွိၿပီးသားၿဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဒီဥပေဒေတြဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္ကတည္းကမို႔ ေခတ္မမီဘူးလို႔လည္း ေၿပာလို႔ မရဘူး။ တကယ္ ဟာကြက္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ international norm (စံ) ေတြနဲ႔ ကင္းကြာၿပီလား၊ Human Right ေတြနဲ႔ ကင္းကြာၿပီလား ဆိုတာ ၿပန္ၿပီး သုံးသပ္ ရမယ္။ ဒါကို ၿပန္ၿပီး သုံးသပ္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ဆုံးအပိုဒ္မွာ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး အၿမန္ဆုံး ေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးမယ္။ ၿပည္သူေတြကို သမၼတႀကီးက အသိေပးထားၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စနစ္တက် ေၿဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ အစီအမံေတြရွိတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တင္ၿပ လိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ၿပည္တြင္းမွာေရာ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ အေတြ႕အႀကံဳ ၾကြယ္ဝတဲ့သူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ အေပၚမွာလည္း သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ဦးလွေမာင္။ ။ဒုကၡသည္အစစ္ေတြ ေရာက္ရွိေနတာလည္း ႏိုင္ငံတကာမွာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အေၾကာင္း အမ်ိဳး မ်ိဳးေၾကာင့္ ေရာက္ရွိေနတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ ေတြကို ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ အေနနဲ႔ အကူအညီ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ေထာက္ပံ့ေပးမယ့္ ကိစၥေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ လုပ္ေပးမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ နစ္နာဆုံး႐ႈံးမႈေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး အရ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ကိစၥကို ၿပန္လည္ ၿဖည့္ဆည္းေပး မွာၿဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥမွာလည္း ဆုံး႐ႈံးနစ္နာစရာမရွိဘူးလို႔ ထင္ၿမင္မိပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ႏိုင္ငံတြင္းမွာပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မၾကာခဏ ေဝဖန္ သုံးသပ္တာ ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ယာယီ သက္ေသခံ ၿဖစ္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ ဒီလူေတြက ဘာမွမစစ္ေဆးဘဲနဲ႔ အခ်ိန္ေတြ သိပ္ၾကာၿမင့္ေနၿပီ ဆိုၿပီးေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ ၿပန္အပ္တဲ့သူေတြကို မိုးပြင့္စီမံခ်က္နဲ႔ အရွိန္အဟုန္ တိုးၿမႇင့္ၿပီး လုပ္သြားမွာ ၿဖစ္တယ္။ အခ်က္အလက္ေတြကို ထပ္ညိႇၿပီး စိစစ္ၿပီး လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း မၾကာမီ အခ်ိန္ ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံသား သက္ေသခံ လက္မွတ္ ရရွိသြားမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘက္က ထုတ္ၿပန္တဲ့ အမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာ ရယ္၊ ဝန္ႀကီးရွင္းၿပတာေတြကို အေၿခခံၿပီး ေၿပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုထုတ္ၿပန္ လိုက္တာဟာ WIN-WIN SITUATION အၿဖစ္ မွ်မွ်တတ ညီညီမွ်မွ်နဲ႔ အဘက္ဘက္က အက်ိဳးအၿမတ္ ရရွိႏိုင္တယ္လို႔ ယုံၾကည္တဲ့အတြက္ ဒါဟာေကာင္းမြန္ မြန္ၿမတ္တဲ့ ထုတ္ၿပန္ခ်က္ ၿဖစ္တယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ၿပဳလိုပါတယ္။
ေမး။ ။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီး တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာအေပၚ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ဦးေဇာ္ေအးေမာင္။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ သက္တမ္းကို သတ္မွတ္ေပးတာ မရွိခဲ့တဲ့အတြက္ အဲဒီယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ၿပီး ၁၉၈၂ ခုနစ္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးဥပေဒအရ ဘယ္သူမွ ႏိုင္ငံသားအၿဖစ္ အစစ္ေဆးမခံဘဲ ၿဖစ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီအေပၚ ဒီအမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာက ထြက္ေပါက္တစ္ခုပဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြ စိုးရိမ္ပူပန္ေနတဲ့ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္ သူက တစ္သက္လုံး ဒီလိုသြားေတာ့မလားဆိုၿပီး တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စိုးရိမ္မႈအတြက္လည္း လက္ေတြ႕က်တဲ့ ထြက္ေပါက္ တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ၿပီး တကယ္ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္သင့္ၿဖစ္ထိုက္သူေတြ ကလည္း အခြင့္အေရး မရ ၿဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက ACTION PLAN တစ္ခု ရေအာင္ ေၾကာ္ၿငာခ်က္ ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ၿမင္တယ္။ ဒီအမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ ထြက္လာတဲ့အေပၚမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဝမ္းေၿမာက္ဝမ္းသာၿဖစ္ၾကတယ္။ ဒီအေပၚမွာ တခ်ိဳ႕ တိုင္းရင္းသားေတြက စိုးရိမ္မႈေတ ြရွိလာတယ္။ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ထားတဲ့ အထဲမွာ ရွမ္းၿပည္နယ္ထဲက ကိုးကန္႔ တို႔၊ ''ဝ''တို႔လည္း ရွိတယ္။ ဒါကို အပ္လိုက္ၿပီးရင္ ငါတို႔ ဘာအေထာက္အထားမွမရွိဘဲ WITHOUT PERSON ၿဖစ္သြားမွာ ေၾကာက္တယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီဟာသည္ တကယ္ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္သင့္ ၿဖစ္ထိုက္သူဟာ ၿဖစ္ကို ၿဖစ္သြားမယ္။ ေနာက္ၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္က ဘာတစ္ခု စိုးရိမ္လဲ ဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒီ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကုိင္ေဆာင္သူဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ၿပည္နယ္နဲ႔က်ေတာ့ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံက ခိုးဝင္လာတယ္။ တရားမဝင္ ေရႊ႕ေၿပာင္းေနထိုင္သူေတြေပါ့။ ဒီေရႊ႕ေၿပာင္း ေနထိုင္သူေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ အသားအေရာင္၊ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာမွ မတူဘူး။ ဒီလူေတြဟာ အလြယ္တကူ ႏိုင္ငံသား ရသြားမလားလို႔ စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ စိုးရိမ္ခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း စာရြက္ စာတမ္းေတြ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ စိုးရိမ္စရာမလိုဘူးလို႔ သိလာတယ္။ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္အပ္တဲ့အခါမွာ သူ႔လုပ္ငန္းစဥ္က အပ္တဲ့သူကလည္း ပူစရာမလိုဘူး။ အပ္လိုက္ တာနဲ႔ လက္ခံရရွိေၾကာင္း အေထာက္အထား တစ္ခု ထုတ္ေပးမယ္။ ဟိုဟာက သက္တမ္း ေသသြားၿပီ။ ပုံစံေတြၿဖည့္ရမယ္။ သူကိုယ္တိုင္ အင္တာဗ်ဴး လုပ္ရမယ္။ ပုံစံေတြၿဖည့္ၿပီး တိုင္းလည္း မရေသးဘူး။ အဲဒီပုံစံမွာ လိမ္ညာၿဖည့္ရင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ ရာဇသတ္ႀကီး ဥပေဒအရ အေရးယူလို႔ရတယ္။ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ထား သူဟာ အဓိကက ေဒသစကား တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေၿပာတတ္ရမယ္။ စကားမေၿပာတတ္ရင္ PASS မၿဖစ္ဘူး။ အဲဒါကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ မသိၾကဘူး။ အဲဒါကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရာ၊ က်န္တိုင္းရင္းသားေတြကိုေရာ အသိပညာ ေပးခ်င္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္ ကူကူ ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္ဖို႔ ထုတ္ေပးထားတဲ့ အမိန္႔မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒအရ ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္ၿပီးမွ ထုတ္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္အဖြဲ႕တစ္ခုတည္းက ထုတ္မွာလား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။ ၿမိဳ႕နယ္ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသား ၿပဳခြင့္ရသူဆိုင္ရာ စုံစမ္းေရးအဖြဲ႕က ေသခ်ာ က်က်နန စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီး ငယ္စာရင္းေတြနဲ႔ တိုက္မယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ ကို တိုင္းေဒသႀကီး/ၿပည္နယ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားၿပဳခြင့္ရသူဆိုင္ရာ စုံစမ္းေရး အဖြဲ႕ကို တင္ရမယ္။ ၿပီးရင္ ဗဟိုအဖြဲ႕ ကလည္း ေသခ်ာအႏုလုံ ပဋိလုံ စိစစ္မွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အကုန္လုံး အဆင့္ဆင့္ၿပီးမွ ဗဟိုကို တက္လာမယ္။ ၿပီးေတာ့ ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕က ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ထားသူဟာ ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္သင့္သလား၊ ႏိုင္ငံသား ၿပဳရသင့္သလားဆိုတာ ဆုံးၿဖတ္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား ၿပည္သူေတြကို အသိေပးလိုတာက ဒီလုပ္ငန္းစဥ္မွာ မွန္ကန္တဲ့သူဆိုရင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရသြားမယ္။ မမွန္ကန္တဲ့သူကေတာ့ မမွန္ကန္သလို ၿဖစ္မွာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးက ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့ အမိန္႔ ၁၉/၂ဝ၁၅ ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ စိန္ေခၚမႈ တစ္ခုၿဖစ္ေနတဲ့ ဝႈိက္ကတ္ (ေခၚ) ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္အတြက္ အေကာင္းဆုံးေသာ ေၾကညာခ်က္ၿဖစ္တယ္လို႔ ယုံၾကည္တယ္။ အေကာင္းဆုံးေသာ ရလဒ္ရမယ္လို႔လည္း ယုံၾကည္တယ္။ အဲဒီအတြက္ တိုင္းရင္းသား၊ ႏိုင္ငံသားေတြ အားလုံးက အၿပဳသေဘာနဲ႔ ကူညီေပးဖို႔လိုတယ္။ အဲဒါမွ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ေနရတဲ့ ပဋိပကၡ ေၿပလည္ သြားမွာ ၿဖစ္တယ္။ ေၿပလည္သြားမွ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ရရွိလာမွာၿဖစ္တယ္။
ေမး။ ။ အခုဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုံစုံလင္လင္ သိရွိရပါၿပီ။ အဲဒီအေပၚ လ.ဝ.က အေနနဲ႔ ကလည္း ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ကို သိခ်င္ပါတယ္။
ၿပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ။ ။ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ေတြ လာအပ္တဲ့အခါ အအပ္ခံႏိုင္ဖို႔ လက္ခံေရးစခန္းေတြ ဖြင့္ၿပီး ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ စီမံ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ အေနနဲ႔ကလည္း ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္တဲ့သူေတြ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ၊ ဘယ္ေန႔မွာ အပ္ရမလဲ၊ ဘယ္ေန႔မွာ သက္တမ္းကုန္သြားမလဲ ဆိုတာ သိေအာင္ မီဒီယာ လုပ္ငန္းစဥ္အပါ ကြင္းဆင္း ေဟာေၿပာတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ အဆုံး နည္းေပါင္းစုံနဲ႔ သိေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြအေပၚမွာ ေဝဖန္သုံးသပ္ အႀကံၿပဳႏိုင္ဖို႔ ေလ့လာ သုံးသပ္ အႀကံၿပဳေရး ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕မယ္။ ဒီအတြက္လည္း ၿပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ ဥပေဒအရ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ နည္းဥပေဒအရ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ ထပ္ၿဖည့္ေပးမယ့္ကိစၥေတြ စသည္ၿဖင့္ ဒီလိုေပၚေပါက္လာမယ့္ အခ်က္ေတြမွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီဥပေဒ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ၿပီး တိတိက်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားေပးမယ္ဆိုၿပီး ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေတြ တိတိက်က် လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေၿပာၿပလိုပါတယ္။
ဦးစစ္ေအး။ ။ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ ကိုင္တြယ္ေၿဖရွင္းလိုစိတ္ ရွိတယ္ဆိုတာကို ၿပသတာၿဖစ္ပါတယ္။ ၿပည္သူေတြ အားလုံး အက်ိဳးအတြက္၊ ႏိုင္ငံ့ အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို ကာယကံရွင္ ကိုယ္တိုင္ေရာ ၿပည္သူတစ္ရပ္လုံး ကေရာ နားလည္ၿပီး တစ္ခဲနက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း အခုလို ကမကထ လုပ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚမွာ သိုင္းဝိုင္းၿပီးေတာ့ လိုတဲ့ အကူအညီေတြ ပံ့ပိုးၿပီး ဝိုင္းဝန္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿပည္သူပါဝင္ဖို႔က အဓိက အေရးႀကီးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အသိုင္းအဝိုင္းက ဝိုင္းၿပီး ပံ့ပိုးေထာက္ပံ့ေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရည္မွန္းခ်က္အတိုင္း အားလုံး အဆင္ေၿပသြားမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၿဖည့္စြက္ေၿပာခ်င္တာမ်ား ရွိရင္လည္း ေၿပာၿပေပးပါ။
ဦးလွေမာင္။ ။ အခုလို အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့ ကိစၥဟာ လူမ်ဳိးစု ႏွစ္ခုၾကား ေနာက္ နယ္ၿခားမွာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြေရာေပါ့ေလ နည္းနည္းေလး ၿပႆနာၿဖစ္ေနတဲ့ ဒီႏိုင္ငံသားၿဖစ္မႈ ၿပဳမႈကိစၥေလးေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ရွင္းလင္း ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္တို အတြင္းမွာ ၿပတ္ၿပတ္သားသားနဲ႔ ရွင္းလင္းသြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီကိစၥဟာ သမၼတႀကီး က အခ်ိန္မီ ထုတ္ၿပန္လိုက္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥက အင္မတန္ ေကာင္းၿမတ္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုၿဖစ္တယ္ဆိုတာ ၿဖည့္စြက္ေၿပာၾကား လိုပါတယ္။
ဦးေဇာ္ေအးေမာင္။ ။ အဓိကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕အက်ဳိး၊ ၿပည္သူရဲ႕အက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တဲ့ ကိစၥၿဖစ္တယ္။ အထူးသၿဖင့္ အဓိက ရည္ရြယ္ခဲ့တာကေတာ့ ဒီအစိုးရအဖြဲ႕သစ္ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ သိသိသာသာ ေဆာင္ရြက္ လာတာ ေတြ႕ရတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် သိသိသာသာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ ေတြကို အေထာက္ အကူၿပဳႏိုင္တဲ့ ဒီအမိန္႔ ေၾကာ္ၿငာစာကို ထုတ္ခဲ့ရတာၿဖစ္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ထားတဲ့သူေတြ အေပၚမွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တည္ဆဲ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ စိစစ္ေပးပါလို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ေၿပာတယ္။ ဒီၿပည္သူေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္ကို ၿဖည့္ဆည္း ေပးတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ႏိုင္ငံတကာ ပိုင္းကလည္း ဒီလိုေၿပာေနၾကတယ္။ အထူးသၿဖင့္ ရခိုင္ၿပည္နယ္ဘက္ ကိစၥေတြမွာဆိုရင္ ဒီဘဂၤါလီေတြ အေပၚမွာ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကိစၥေတြ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္ေပးပါလို႔ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒီလိုေၿပာေနၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုအေနနဲ႔ေရာ သူတို႔ၿပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကို ဦးထိပ္ ပန္ဆင္တဲ့ အေနနဲ႔ေရာ အမိန္႔ထုတ္ၿပန္ ေၾကညာခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က အေကာင္ အထည္ေဖာ္သြားမွာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ငန္းအေပၚမွာ နားလည္ၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးၾကပါလို႔ ဒီေနရာကတစ္ဆင့္ ၿပည္သူေတြအားလုံးကို ပန္ၾကား လိုပါတယ္။
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1400756146900651&set=a.1380149318961334.1073741828.100008988372812&type=1&theater
No comments:
Post a Comment