စတုတၳ သဂၤါယနာ မ်ား

========
ယခုေခတ္အေခၚ သီရိလကၤာ ၊ ေရွးယခင္ သီရိလကၤာကုိ သီဟဠဒီပ၊ သီဟုိဠ္္ကၽြန္း ၊ သီဠာေမဃ၊ ဒီပ၀င္ မဟာ၀င္ သာရတၱသဂၤဟစေသာ က်မ္းမ်ားအရ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ ကကုႆန္ဘုရားလက္ထက္က ၾသဇာဒီပ၊ ေကာဏဂုံဘုရားလက္ထက္ ၀ရဒီပ၊ ကႆပဘုရားလက္ထက္ မ႑ဒီပ ၊ ေဂါတမဘုရားရွင္လက္ထက္ သီဟဠဒီပ-သီလာေမဃ- တမၸဒီပ အမည္အသီးသီး ေခၚတြင္ခဲ႔ေၾကာင္း ၊ အာရဗီဘာသာျဖင္႔ ဆီလန္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္ဘာသာအားျဖင္႔ (CEYLE) စီလုံဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚေ၀ၚၾက သည္ကုိေတြ႔ရပါသည္။
ယခု သီရိလကၤာ ဟုေခၚေသာ တုိင္းႏုိင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအဖုိ႔ ဘာသာေရးရႈေထာင္႔အေနျဖင္႔ အေရးပါလွေသာ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။ သီရိလကၤာႏုိ္င္ငံသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာကုိ အကၡရာအားျဖင္႔ စတင္ျဖန္႔ခ်ီရာ လည္းတုိင္းႏုိင္ငံလည္းျဖစ္ေပသည္ ၊ကမၻာေပၚတြင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္၏ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေပထက္ အကၡရာတင္ ေသာ ပထမဆုံးေသာ တုိင္းႏုိင္ငံတစ္ခုလည္းျဖစ္ေပသည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္တုိင္ သုံးလီသုံးခါ ႀကြေတာ္မူခဲ႔သည့္ တုိင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေတြ႔ရွိိရပါသည္။
အေသာကမင္း( BC 272-232) ၏ သားေတာ္ မဟိႏၵ ရဟႏၱာတုိ႔ သာသနာျပဳ စတင္လာခဲ႔ေသာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ မည္မွ်စည္ပင္ခဲ့သည္ကုိ အဌာကထာက်မ္းေပါင္းမ်ားစြာကုိ ေရးသားခဲ႔ေသာ အသွ်င္ဗုဒၶ ေဃာသ က ဧက၀ါရံ ပုထုန ဘိကၡဴနာမနတၳိ- ျမြက္ဆုိခ်က္အရဆုိလွ်င္ အခါတပါး၌ သီဟုိဠ္ကၽြန္းတြင္ ပုထုစဥ္ ရဟန္းဟူ၍ မရွိေၾကာင္း အရိယာရဟႏၱာမ်ားထြန္းကားခဲ႔ေၾကာင္း ေရးသားထားရွိခဲ႔သည္ကုိ ၾကည္႔ျခင္းအားျဖင္႔ သိသာႏုိင္ေပသည္။
စတုတၳ သဂၤါယနာ (သီဟုိဠ္)
စတုတၳ သဂၤါယနာတင္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္း

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
သာသနာႏွစ္ (၄၅၀) ေရာက္ေသာအခါ သီဟိုဠ္ျပည္( ယခု သီရိလကၤာ) တြင္စတုတၳ သဂၤါယနာမတင္မီ အႀကိဳႏွစ္မ်ားက သီဟို႒္ကြ်န္း၌ ၀ဋၬဂါမဏိမင္း နန္းစံ၍ မၾကာမီမွာပင္ က်ည္းသား လူမ်ိဳးတို႔၏ ျဗဟၼဏတိႆ သူပုန္ေဘးႀကီး ျဖစ္ပြား၏ ၀ဋၬဂါမဏိမင္းသည္ သူပုန္ရန္ေဘးေၾကာင္႔ နန္းမွဆင္း ၍ ထြက္ေျပး ပုန္းေအာင္း ေနရသည္။ ထိုကာလမွာပင္ မိုးကလည္းေခါင္သျဖင္႔ သီးႏွံမ်ားပ်က္ခဲ႔ရာတစ္ကြ်န္းလံုး ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးၿပီး ဒုဗိ ၻကၡႏ ၱရကပ္ႀကီး ႏွင္႔ရင္ဆိုင္ၾကရေလသည္။
မုိးေခါင္မႈႏွင္႔ “ျဗဟၼဏ တိႆ” သူပုန္ေဘးႀကီး (၁၂)ႏွစ္ၾကာ ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင္႔ လူအမ်ား အငတ္ေဘး က်ေရာက္ကာ ေတာထဲ၌ ပုန္းေအာင္းေနရေသာေၾကာင္႔ ရဟန္းသံဃာမ်ားသည္ ဆြမ္းေဘာဇဥ္ကို မဆိုထားနွင္႔ စားေကာင္းစားရာ သစ္သီးသစ္ ရြက္ကိုမွ် မွန္မွန္ လွဴႏိုင္သူ မရိွသျဖင္႔ က်မး္တတ္ အေက်ာ္ဆရာေတာ္ ရဟန္း သံဃာတို႔သည္ အစာအဟာရ ကုိ မွ်မွ်တတ မရၾကသျဖင္႔ ႏွုတ္တိုက္ အာဂုံေဆာင္ ထားေသာ က်မ္းဂန္မ်ား ေမ႔မည္စိုးေသာေၾကာင္႔ ေရစိုေသာ သဲေပၚတြင္ လဲေလ်ာင္း၍ ရင္မပူေအာင္ ရင္ဘတ္ေပၚ တြင္ သဲတင္၍ ပိ႗ကတ္ေတာ္ မ်ားကို ရြတ္အံ သရဇၨ်ာယ္ခဲ႔ၾကရသည္။ ေနာင္အခါ ဤကဲ႔သုိ႔ေဘးဆိုးမ်ုဳိး ေပၚေပါက္လာလွ်င္ ႏႈတ္တုိ္က္္အာဂုံေဆာင္ရန္ ခဲယဥ္းမည္စုိးရိမ္သျဖင္႔ ေပရြက္ေပၚတြင္ (ပါဠိဘာသာ)မဟုတ္ သီဟုိဠ္ဘာသာ ျဖင္႔ေရးသားကာ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ ခဲ႕ၾကျခင္း ျဖစ္သည္ကုိေတြ႔ရပါသည္။
၀ဋၬဂါမဏိမင္းသည္ သူပုန္မ်ားရန္္ကို ျပန္လည္ ႏွိမ္နင္း ႏိုင္သျဖင္႔ ဒုတိယ အႀကိမ္ ထီးနန္းကိုစံျမန္းရျပန္သည္။ ထိုအခါ ပိဋကတ္ ၃ ပံုကို ႏႈတ္ငံု အာကုန္ေဆာင္ခဲ႔ေသာ ရဟႏၱာတို႔သည္ ႏႈတ္ဆင္႔ကမ္းသယ္ေဆာင္ရသျဖင္႔ တာ၀န္ႀကီးလွသည္။ အကယ္၍ ေဘးဒုကၡ ႏွင္႔ၾကံဳသျဖင္႔ ျပန္ဆိုျခင္း မျပဳႏိုင္လွ်င္ ဗုဒၶတရားေဒသနာေတာ္မ်ား ကြယ္ေပ်ာက္ သြားႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾကာင္႔ ေဒသနာေတာ္ အရပ္ရပ္ကို စာေပျဖင္႔ မွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္မွ စိတ္ခ်ရမည္ဟု စဥ္းစားမိၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ သီဟို႒္ သံဃာရဟႏၱာ တို႔သည္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ေပလႊာေပၚ၌ အကၡရာစာျဖင္႔ မွတ္တမ္းျပဳ ၍ သဂၤါယနာတင္ၾကရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ သားေတာ္ရဟႏၲာ မဟိႏၵႏွင့္သမီးေတာ္ရဟႏၲာ သဃၤမိတၱာေထရီတို႔ ျပဳခဲ့ပ်ိဳးေထာင္ခဲ႔ေသာသာသနာသည္ သီဟိုဠ္တြင္ ထြန္းကားခဲ့ရာမွ အငတ္ေဘးႏွင့္ သူပုန္ အႏၱရာယ္ ေၾကာင္႔ ့ ၀ိနည္းေလးစားေသာ ရဟန္းသံဃာတို႔သည္ ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။ အခ်ိဳ႕သံဃာတို႔တြင္လည္း လြန္စြာ ခ်ဳိ႕တဲ့လာၾကသျဖင့္ နီ၀ရဏတရားမ်ား လႊမ္းမိုးလာ ၾကသည္ ကုိ အေၾကာင္းၿပဳၿပီး - အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတ မေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာရဟႏၲာ (၅၀၀) တို႔ ပါ၀င္ေသာ သံဃာထုကုိ ၀႗ဂါ မဏိမင္းက အေထာက္အပံ႔ျပဳကာ ပိဋ ကတ္ ေတာ္မ်ားသည္ ႏႈတ္ထက္အကၡရာတင္လွ်င္ ေနာင္တြင္ အလြယ္တကူ ေပ်ာက္ကြယ္သြား ႏိုင္သည္ကို သိလာသျဖင့္ မွတ္တမ္းအျဖစ္ ေပရြက္ေပၚ ေရးတင္ၿပီး ေပထက္အကၡရာတင္ခဲ့ၾကသည္။
သီဟုိဠ္သဂၤါယနာ မွတ္စုအက်ဥ္း
=====================
စတုတၳ သဂၤါယနာ တင္သည္႔ခုႏွစ္- သာသနာႏွစ္(၄၅၀) (BC -93 )
တင္သည္႔ေနရာ - သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံ မလယဇနပုဒ္ အေလာကလိုဏ္ဂူ
အႀကီးအမွဴးျပဳသည္႔ ဦးေဆာင္သံဃာ - အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္
တင္ရာတြင္ ပါ၀င္သည္႔ သံဃာဦးေရ - ရဟႏၲာေပါင္း (၅၀၀)
အေထာက္အပံ႔ျပဳသည္႔ ဘုရင္မင္း - ၀႗ဂါမဏိမင္း
ၾကာျမင့္ခ်ိန္ - (၁) ႏွစ္
တင္သည္႔ဘာသာ - သီဟုိဠ္ဘာသာ (ပါဠိဘာသာမဟုတ္)
တင္သည္႔စနစ္ - - ေပထက္အကၡရာ
ေပရြက္ေရေပါင္း - (၆၃၄၅ ) ရြက္
သီဟုိဠ္တြင္ စတုတၳသဂၤါယနာကုိ သီဟုိဠ္ဘာသာျဖင္႔ ေပထက္အကၡရာ တင္ခဲ႔ေၾကာင္း ကုိ ဓမၼပဒ အဌကထာနိဒါနကထာတြင္ ….(ယာတမၸ ပဏၰိ ဒီပမွီ ဒီပဘာသာယ သ႑ိတာ ) ။ဟု ပါရွိေၾကာင္းကုိ ဗုဒၶတရားေတာ္ အထက္တန္းအဆင္႔ က်မ္းတြင္၄င္း၊ သာသနာ(၂၅၀၀) ခရီးက်မ္းတြင္၄င္း၊ ရခုိင္စာေပခရီး ၊ စာ-၂၃ ၊တြင္၄င္း၊ ရခုိင္ညြန္႔ဖူး အမွတ္(၄) စာ -၉၂ - ၉၃ တြင္၄င္း ၊ ရခုိင္ ေ၀သာလီသားတုိ႔၏ သဂၤါယနာကုိ ဆန္းစစ္ခ်က္ -ေစာမင္းႏြယ္(ေျမာက္ဦး) ေရးသားသည္႔ ဦးရာဇ္ေၿမ မဂၢဇင္း စာမ်က္ႏွာ (၁၃၂) ေလ႔လာေတြ႔႔ရွိရပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ေတာင္တြင္းဆရာေတာ္ ခင္ၾကီးေဖ်ာ္ေရးေသာ ကလ်ာဏီ ေက်ာက္စာ ၊ ျမန္မာျပန္ စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ ( ၁၄၄၊၁၄၅) တြင္လည္း သာသနာနွစ္ ၉၅၆-ခုတြင္ အရွင္မဟာ ဗုဒၶေဃာသ မေထရ္ျမတ္သည္ သီဟိုဠ္ဘာသာ ပိဋကေတာ္တို့ကို မာဂဓဘာသာသို့ ျပန္ဆိုျခင္းနွင့္ သဂၤဟအဌကထာ (အဌကထာအက်ဥ္း) တို့ကို စနစ္တက် တည္းျဖတ္သန့္စင္၍ ေပထက္တင္ျခင္းကုိ ျပဳလုပ္ခဲ႔သည္ဟု ေဖၚျပထားသည္ကုိေတြ႔ရပါသည္။
ဤသုိ႔ သီဟုိဠ္တြင္ သီဟုိဠ္ဘာသာျဖင္႔ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ပဲြကုိ အိႏိၵယရွိ ျပည္ေထာင္မင္းမ်ားက အိႏၵိယတုိက္ျပင္ပတြင္ျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ အသိ အမွတ္မျပဳၾက ေပ။ ထုိေနာက္ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း(၁၅၀)ခန္႔အၾကာ သာသနာသကၠရာဇ္ ၆၀၀ေက်ာ္ ၊ AD 1- ရာစု တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ကသၼီရတုိင္း၊(ကႆမီယာနယ္) ဇလႏၶရၿမိဳ႕၌ ကနီသွ်ကာမင္းလက္ ထက္၊ တြင္ ေၾကးပုရပုိက္ ၌ သကၠဋဘာသာျဖင္ ႔ေရးထုိးကာ ေနာက္ထပ္တစ္ခါ စတုတၳအၾကိမ္ဆုိၿပီး သဂၤါယနာတင္ခဲ့ဟုလည္းေတြ႔ရွိရပါသည္။
စတုတၳ သဂၤါယနာ (အိႏၵိယ)
စတုတၳအၾကိမ္ သဂၤါသနာ (ကနိသွ်ကမင္း)
======================
ဗုဒၶသာသနာေတာ္အတြင္း ေပၚေပါက္ေနေသာ အဘိဓမၼာ အယူအဆ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို စုစည္း လ်က္ အသြင္တစ္မ်ိဳးတည္း ျဖစ္ေစရန္အတြက္ ပါရသြမေထရ္၏ ၫႊန္ၾကားခ်က္အရ ကနိရွကဘုရင္သည္ စတုတၳ သဂၤါယနာတင္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစတုတၳသဂၤါယနာကို ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာက အသိအမွတ္မျပဳ ေပ။ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ စတုတၳ သဂၤါယနာမွာ လကၤာဒီပ သီဟိုဠ္ကၽြန္း၌ တင္သည္။ ရႊင္က်န္၏ ခရီးသြားမွတ္တမ္းအရ ကနိရွကမင္းႀကီး၏ စတုတၳ သဂၤါယနာကို ကနိရွကပူရ (ကရွမိရ္)၌ တင္သည္။
ယင္းသဂၤါယနာတင္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲရန္အတြက္ ပညာရွင္ရဟန္း အပါး ၅၀၀ ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေနရာအ သီးသီးမွ ပင့္ဖိတ္သည္။ ယင္း သဂၤါယနာတင္ပြဲ၌ ၀သုမိၾတမေထရ္က သဘာပတိအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ သာေကတမွ ႂကြေရာက္လာေသာ မဟာက၀ိအႆေဃာသမေထရ္က ဒုတိယ သဘာပတိအျဖစ္ လည္း ေကာင္း အသီးသီး ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ သဂၤါယနာ၏ အဓိကလုပ္ငန္းမွာ အခ်င္းခ်င္း၀ါဒကြဲျပားေနျခင္းကို
ပယ္ေဖ်ာက္ရန္အတြက္ ပိဋကတ္သံုးပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိဘာသာအမည္ရွိ ဋီကာက်မ္း ေရးသားျပဳစု ရန္ ျဖစ္သည္။ ရႊင္က်န္က ဤသို႔ ဆိုထားသည္။ ယင္းသဂၤါယနာ၌ သုတၱန္က်မ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဥပေဒသ အမည္ျဖင့္ ဂါထာေပါင္း ၁၀၀,၀၀၀ ရွိေသာ အ႒ကထာကိုလည္းေကာင္း၊ ၀ိနည္းပိဋကတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိနယ၀ိဘာသာ သွ်ကၠရအမည္ျဖင့္ ဂါထာ ၁၀၀,၀၀၀ ရွိေသာ အ႒ကထာကိုလည္းေကာင္း၊ အဘိဓမၼာ
ပိဋကတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိဘာသာသွ်တၱရ အမည္ျဖင့္ ဂါထာေပါင္း ၁၀၀,၀၀၀ ရွိေသာ အ႒ကထာကို လည္းေကာင္း ေရးသားသည္
သဂၤါယနာ တင္ၿပီးေသာအခါ ကနိရွကဘုရင္သည္ အ႒ကထာက်မ္းအားလံုးကို ေၾကးျပားေပၚ၌ ေရးထြင္ းၿပီးလွ်င္ေက်ာက္အိုးမ်ားထဲတြင္ ထည့္သည္။ ပုထိုးတစ္ဆူတည္ၿပီး ပုထိုးအတြင္း၌ အ႒ကထာ က်မ္းစာ ေၾကးျပားမ်ား ထည့္ထားေသာ ေက်ာက္အိုးမ်ားကို ဌာပနာ ထားလိုက္သည္ဟူ၍လည္း ရႊင္က်န္က ဆိုထား သည္။ ၀ိဘာသာကို လက္ခံၾကသူမ်ားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မူလသဗၺတၳိ၀ါဒီတို႔၏ ဒုတိယအမည္မွာ ေ၀ဘာသိက
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ စတုတၳ သဂၤါ ယနာမွာ လကၤာဒီပသီဟိုဠ္ကၽြန္း၌ တင္သည္။ ရႊင္က်န္ ၏ ခရီးသြားမွတ္တမ္းအရ ကနိရွကမင္းႀကီး၏ စတုတၳသဂၤါယနာကို ကနိရွကပူရ (ကရွမိရ္)၌ တင္သည္။ ယင္းသဂၤါယနာတင္ပြဲတြင္ ပညာရွင္ရဟန္း အပါး ၅၀၀ ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေနရာအသီး သီးမွ ပင့္ဖိတ္သည္။
သဂၤါယနာတင္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္း။
သဂၤါယနာတင္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ အခ်င္းခ်င္း ၀ါဒကြဲျပားေနျခင္း ကို ပယ္ေဖ်ာက္ရန္အတြက္ ပိဋကတ္သံုးပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိဘာသာအမည္ရွိ ဋီကာက်မ္း ေရးသားျပဳစု ရန္ျဖစ္သည္။
သဂၤါယနာတင္သည္႔ခုႏွစ္ သာသနာႏွစ္ (၆၂၂ ) (ခရစ္ 78- A.D)
ဦးေဆာင္သံဃာ=(၁) ၀သုမိၾတမေထရ္ သဘာပတိ၊ မဟာက၀ိအႆေဃာသမေထရ္ (ဒု-သဘာပတိ )
ပါ၀င္သည္႔ စာေပပရိယတၱိပညာရွင္ရဟန္းသံဃာ- (၅၀၀)
ေနျပည္ေတာ္မွာ ပု႐ုရွပူမ ရ (ေပရွာ၀ါ)ျဖစ္သည္။
ေနရာ- အိႏၵိယျပည္၊ ကသၼီရတုိင္း (ကႆမီယာနယ္) ဇလႏၵရၿမိဳ႕
အခိ်န္ (၆)လ ၾကာျမင္႔သည္။
သဂၤါယနာတင္သည္႔ပစၥည္း - ေၾကးၿပားေပၚတြင္တင္သည္။
အေထာက္အပံ႔ျပဳသည္႔မင္း ၊ ကနိရွကမင္း
တင္သည္႔ဘာသာ - ( သကၠဋဘာသာ)
ဤသဂၤါယနာကုိလည္း ေထရ၀ါဒဂုိဏ္းအဖြဲ႔မ်ားက အသိအမွတ္မျပဳၾကေပ။
အဘယ္ေၾကာင္႔ဆုိေသာ္ ။ ဗုဒၶတားျမစ္ထားေသာ သကၠဋဘာသာျဖင္႔ ေရးႀကေသာေၾကာင္႔ျဖစ္ေပသည္။
ထုိေၾကာင္႔
(က) သီဟုိဠ္ကၽြန္း တြင္ သီဟုိဠ္ဘာသာျဖင္႔ တင္ခဲ့ေသာ သဂၤါယနာတင္ပဲြကုိ ေတာင္ပုိင္း သဂၤါယနာဟုလည္းေကာင္း၊
(ခ) အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ ကနီသွ်ကာမင္း တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာတင္ပဲြကုိ ေျမာက္ပုိင္း သဂၤါယနာတင္ပဲြ ဟုလည္းေကာင္း ေခၚေ၀ၚသည္ဟု ေတြ႔ရပါသည္။
ထုိသုိ႔ သီဟုိဠ္တြင္ စတုတၳသဂၤါယနာကုိ ေပထက္အကၡရာတင္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း(၅၀၀)၀န္းက်င္ေလာက္ ၾကာေသာ (သာသနာႏွစ္ ၁၀ ရာစု) (ခရစ္ 5 ရာစု) သုိ႔ေရာက္ေသာအခါမွ အိႏၵိယျပည္၌ ပရကၠမဗာဟု မင္းႀကီးလက္ထက္သုိ႔ေရာက္လာသည္ အခ်ိန္တြင္ အေနာက္မစၦိမေဒသ၏ စာေပအဆင္႔အတန္း အေျခအေနမွာလည္း တိုးတက္မႈရွိလာၿပီးျဖစ္ေနသည္။ ထုိမင္းလက္ထက္တြင္ အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ မေထရ္ သည္ အိႏၵိယမွ သီဟုိဠ္ျပည္သုိ႔ ၾကြ ေရာက္ခဲ႔ၿပီး သီဟုိဠ္ဘာသာႏွင္႔ ရွိေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ (ပါဠိ-မာဂဓ)ဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိေရးသားခဲ႔သည္ဟုဆုိသည္၊
ဤသုိ အထက္ပါေရးသားေဖၚျပခ်က္မ်ားအရဆုိလွ်င္ ပထမ စတုတၳသဂၤါယနာကုိ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံတြင္ ပါဠိဘာသာျဖင္႔ မဟုတ္ဘဲ သီဟုိဠ္ဘာသာျဖင္႔ သာ တင္ခဲ႔ၾကသည္မွာ ထင္ရွားေနေပသည္။
ဒုတိယစတုတၳသဂၤါယနာကုိ သကၠဋဘာသာျဖင္႔ ကနိသွ်ကမင္းက တင္ခဲ႔ေပသည္။ ထုိေၾကာင္႔ သာသနာသကၠရာဇ္ (၆၂၂) ထိ အခ်ိန္တြင္ သဂၤါယနာ ငါးႀကိမ္ရွိေနၿပီ။ ၄င္းတုိ႔မွာ ႏႈတ္တုိက္အာဂုံ သဂၤါယနာအျဖစ္ ပထမ၊ဒုတိယ၊တတိယသဂၤါယနာ တုိ႔ျဖစ္ၿပီး စတုတၳအၾကိမ္တြင္ သီဟုိဠ္ဘာသာျဖင္႔ေပထက္အကၡရာတစ္ႀကိမ္ ၊ ေၾကးျပားတြင္ သကၠဋဘာသာျဖင္႔ တစ္ႀကိမ္ စုစုေပါင္း သဂၤါယနာ ၅ ၾကိမ္ထိ ရွိေနၿပိးျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပလုိက္ရပါသည္။
တတိယအၾကိမ္ စတုတၳသဂၤါယနာ(ရခုိင္ေ၀သာလီ) ၾကိဳးတန္းပိဋကတ္ ကုိ ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။
ေမာင္ျဖဴ (ႀကြီတဲကၽြန္း)
က်မ္းကုိးကား။
1။ ဗုဒၶေဂါတမႏွင္႔ စႏၵာသူရိယဘုရင္( ဦးလွထြန္းျဖဴ)
2။ သာသနာ-၂၅၀၀ ခရီး (ေမာင္အံ႔ -ဘုံေဘ)
3။ ကလ်ာဏီေက်ာက္စာ ျမန္မာျပန္( ေတာင္တြင္းဆရာေတာ္ ခင္ႀကီးေပ်ာ္)
4။ ရခုိင္သုတပေဒသာ 2009 စက္တဘၤာစာအုပ္(ဦးေအာင္ခ်စ္)
5။ ရခုိင္စာေပခရီး (အသွ်င္ေကာသလ- ဂေ၀သီ)
6။ ရခုိင္ညြန္႔ဖူး အမွတ္(၄)
7။ ဦးရစ္ေျမမဂၢဇင္း သဂၤါယနာဆန္းစစ္ခ်က္ (ေစာမင္းႏြယ္-ေျမာက္ဥိး)
8။(ေမဃ၀တီ-ဦးနာရဒ) ဗုဒၶသမုိင္း(သုိ႔မဟုတ္)အမွတ္တရဒုိင္ယာရီ
9။( ပါရဂူ) ရာဇာႏွင္႔သာသနာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ၾသဂုတ္လ
10။ (လွေသာင္း-Dip in B.Dh )ဗုဒၶေဃာသ ရွာပုံေတာ္ႏွင္႔ အျခားေဆာင္းပါးမ်ား
11။ က်ီးသဲေလးထပ္ဆရာေတာ္ ၊ျမန္မာျပန္ သီဟုိဠ္ရာဇ၀င္-ဇမၺဴဒီပစာတမ္း၊ ပညာေရႊအုိးစာေပ၊ 1993.ဒီဇင္ဘာ
12။ ဓမၼာစရိယဦးေဌးလႈိင္။ နိကာယ္အဌကထာႀကီးမ်ားတြင္ အရွင္ဗုဒၶေဃာသစံတင္ျပဌာန္းထားေတာ္မူေသာ
သီဟုိဠ္ေခတ္ စံေတာ္၀င္အရိယာမ်ား။ 1981 ခု- ဇန္န၀ါရီ။ဗုဒၶအသံစာေပ၊ကမၻာေအး၊ရန္ကုန္
13။ ပရိယတၱိ သာသနဟိတ ဓမၼစရိယ ေရႊက်င္နာယက ဆရာေတာ္ ၊အသွ်င္သံ၀ရာဘိ၀ံသ ေရးသည္႔
ဗုဒၶႏုိင္ငံေတာ္ (တတိယတြဲ)2008-တတိယအႀကိမ္
14။ ၀ဏၰသီရိ- သဂၤါယနာသုံးတန္(သဂၤါယနာတင္ပုံဇာတ္လမ္းစုံ) ၊2009-ေမလ (ဒုတိယအႀကိမ္)
15။ သဂႌတိ သဂၤါယနာသမုိင္းအက်ဥ္း ၊ေဒါက္တာ ဥာဏိသရ။ သုေတသနႏွင္႔ က်မ္းျပဳဌာန ၊ သီတဂူဗုဒၶတကၠသုိလ္2008 ။
16။ ပထမေမာင္းေထာင္ဆရာေတာ္ ဥာဏာဘိ၀ံသဓမၼေသနာပတိ မဟာဓမၼရာဇာဓိရာဇာဂုရု၏၊ (သာသနာ၀ံသစာတမ္း)ဦးသန္းထုိက္(သုေတသန)ရန္ကုန္ -ေရွ႕ရပ္စာေပ 2010