သံတြဲငလြမ္းေမာ္ ေက်ာက္စာအား အေသးစိတ္ ေလ႔လာၾကည့္ျခင္း

သံတြဲငလြမ္းေမာ္ ေက်ာက္စာအား အေသးစိတ္ ေလ႔လာၾကည့္ျခင္း
=================================
******************************
ေမာင္ျဖဴ (ႀကြီတဲကၽြန္း)
7.8.2018 / 10း35 pm
***

ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၿဗိတိသွ်ကုိလုိနီတုိ႔ သိမ္းပုိက္ထားသည္အခ်ိန္၌ သံတြဲငလြမ္းေမာ္ ေက်ာက္စာကုိ ( Lt General Sir A.P Phayre )က သံတြဲငလြမ္းေမာ္အနီး ေတာင္ပူဇာတစ္ခုမွ 1872 ခုႏွစ္တြင္ ရရွိခဲ႔သည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ (General Sir A.P Phayre ) သည္ အဂၤလန္နိုင္င္သုိ႔  သူျပန္သည့္အခါ ထုိေက်ာက္စာကုိ  ယူေဆာင္သြားေလသည္။ သူကြယ္လြန္သြားသည့္အခါ ယင္းေက်ာက္စာမွာ ရြိင္ရြယ္ေအရွားတစ္အသင္း သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားခဲ႔ပါသည္။  ယင္းသံတြဲငလြမ္းေမာ္ေက်ာက္စာကုိ ေအာက္စဖုိ႔စ္တကၠသုိလ္ ေဘလီေ ယာေကာလိပ္ မွ ပါေမာကၡဂၽြန္စတင္က ရြိင္ရြယ္ေအရွားတစ္အသင္းမွ ငွါးယူကာ ဖတ္ျဖစ္ခဲ႔သည္ကုိေ တြ႔ရသည္။ ယခု ယင္းသံတြဲငလြမ္း ေမာ္ေက်ာက္စာသည္  အိႏၵိယႏုိင္ငံ ကာလကတၱား ျပတုိက္တြင္ရွိေန သည္ဟု ဆရာႀကီး ဦးစံသာေအာင္၏ “ေအဒီ ၆ ရာစုႏွင္႔ ယင္းမတုိင္မီ ရခုိင္ျပည္သုံးအကၡရာ မ်ား” စာအုပ္တြင္ ေဖၚျပထားေပသည္။

ေက်ာက္စာ၏အတုိင္းအတာမွ အလ်ား ၇လက္မ အနံ ၅လက္မခြဲရွိၿပီး အထူုမွာ ၁ လက္မခန္႔ ရွိသည္။ စာ ေၾကာင္းေရ (၇) ေၾကာင္းပါရွိေသာ ေက်ာက္စာ တစ္ခ်ပ္ျဖစ္သည္။ ပုံတြင္ ေက်ာက္စာ၊ ကြန္ပ်ဴတာလက္ေရးမူ၊  ျမန္မာအကၡရာ ဖလွယ္ထားပုံျဖစ္ပါသည္။

 

ဤ သံတြဲ ငလြမ္းေမာ္ေက်ာက္စာသည္ အၾကမ္းအားျဖင္႔ ၿခဳံငုံေျပာရေသာ္ ကုသုိလ္ျပဳေကာင္းမႈ အလွဴေပးေသာ ေက်ာက္စာငယ္ တစ္ခ်ပ္ျဖစ္ ပါ သည္။ အလွဴရွင္သည္ ျမတ္ဗုဒၶအဆုံးအမကုိ  အလြန္သက္၀င္ယုံၾကည္ဆည္း ကပ္ေသာ ဥပါသက၊ ဥပါသေကာ လင္မယား ျဖစ္ဟန္ရွိၿပီး သာမန္ အရပ္သားျပည္သူမ်ားမွ  ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟုယူ ဆပါ သည္။ ကုသုိလ္ရွင္ ႏွစ္ဦး သည္ သူတုိ႔ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကုိ မာတာပိတ အမိအဖမ်ားအား ရည္စူး၍ ျပဳလုပ္ထားေသာ အလွဴေက်ာက္စာျ ဖစ္ပါသည္။

ဤေက်ာက္စာပါ အကၡရာမ်ားႏွင္႔ စာေရးသားထားသည္မ်ားကုိ ၾကည့္ရသည္မွာ အလွဴရွင္သည္ သူတုိ႔ႏွင္႔ နီးစပ္သည္ သဒၵါ သတ္ပုံမ်ားကုိ မသိေသာ သာမန္စာေရးတတ္သူ တစ္ဦးအား အကူအညီေတာင္းကာ သူတုိ႔၏ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ေရးထုိးခဲ႔ ဟန္ရွိေပသည္။ ထုိသုိ႔ စာေရးမကၽြမ္းက်င္ေသာ သူကုိ ေရးထုိးခုိင္းေစခဲ႔ေသာ ေၾကာင္႔  ဤငလြမ္းေမာ္ေက်ာက္စာ၌္ လုိအပ္မ်ား ရွိေနသည္ကုိေတြ႔ရပါသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ

 ဤေက်ာက္စာ၌ အခ်ိဳ႕ေသာ အကၡရာစာလုံးမ်ားမွာ ေရးရန္ က်န္ေနခဲ႔သည့္အျပင္ တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားမွာ အကၡရာမ်ားပုိေနသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕မွာ သဒၵါသတ္ပုံနည္းအရ အကၡရာ ကြဲလြဲေနမႈမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ ထုိေၾကာင္႔ ဤေက်ာက္စာသည္  စာတတ္ေပတတ္ သဒၵါသတ္ပုံမွန္ ေက်ာက္စာေရးထုိးတတ္သူ တစ္ဦးမွ စနစ္တက် ေရးထုိးျခင္းမဟုတ္သည္ဟု မွတ္ယူႏုိင္ေပသည္။ ထုိသုိ႔ေကာက္ခ်ဆြဲမည္ဆုိလွ်င္လည္း လြဲမည္မထင္ေပ။  

အနီေရာင္အတုံး ေလးတုံး သည္ မူလေက်ာက္စာေရးထုိးသူမွ အကၡရာေရးရန္က်န္ခဲ႔ေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္ၿပီး  အစိမ္းေရာင္ အတုံး  သုံးတုံးမွာ သဒၵါသတ္ပုံနည္းအရ အကၡရာကြဲလြဲမႈ ေနရာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ အျပာေရာင္ အတုံး ႏွစ္ခုသည္ ပုိေနေသာ အကၡရာမ်ား ျဖစ္ေပသည္။

 မူရင္းေက်ာက္စာပါ အကၡရာ ပုံႏွင္႔ လုိေနေသာ အကၡရာမ်ားကုိ ျဖည့္စြက္ ပယ္ဖ်က္ ထားသည့္ကုိ ေဘးပုံတြင္ၾကည့္ပါ။

စာေၾကာင္းေရ(၁) ပါ (၀)အကၡရာ ရွင္းလင္းခ်က္

စာေၾကာင္းေရ (၁)၌ ္ မူရင္းေက်ာက္စာ၌ “ေယဓမၼာေဟတုျပဘ( ၀ )” ဟု ေရးထုိးပါရွိသည္။ ရခုိင္ေ၀သာလီ ေခတ္ တြင္ ေရးထုိးခဲ႔ၾကေသာ ေယဓမၼာမ်ားတြင္ ေရးသားထားသည္က “ေယဓမၼေဟတုျပဘ(၀ါ)” သာ ေရး ထုိးေလ႔ရွိၾကသည္ကုိေ တြ႔ရသည္။ ထုိေၾကာင္႔ စာေၾကာင္းေရး(၁)တြင္ပါေသာ (၀) အကၡရာသည္ အမွန္ျဖစ္ရ မည္က (၀ါ ) ေရးခ် ထည့္ရန္ လုိအပ္ေပသည္။ သုိ႔မွသာ အျခားေသာ ေယဓမၼာဂါထာမ်ားေရးနည္းႏွင္႔ အညီျဖစ္ေပသည္။ ေက်ာက္စာေရးထုိးသူသည္ (- ါ ) တစ္လုံးကုိ ေရးရန္ ေမ႔က်န္ခဲ႔ဟန္ရွိေပသည္။

စာေၾကာင္းေရ(၃) ပါ ( ထ ၊ မ ) အကၡရာ ရွင္းလင္းခ်က္

စာေၾကာင္းေရး (၃) ၌ အစိမ္းေရာင္အတုံးျပထားေသာအကၡရာသည္ မူရင္းေက်ာက္စာ၌ “နိေရာ(ထ)”   ဟုေရးထုိးပါရွိသည္။ အျခားေသာ ေယဓမၼာေယဂါထာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ၄င္းအကၡရာသည္ “နိေရာ(ဓ)” သာ  ျဖစ္ေနေပသည္။ “ နိေရာထ” သည္ “နိေရဓ” ျဖစ္မွ အဓိပၸါယ္လည္း ျပည့္စုံေပသည္။  ေနာက္တစ္ခါ ယင္းစာေၾကာင္းအဆုံးမွာပင္ မူရင္းေက်ာက္စာ၌  “သွ်ာ-ဏ” ဟုေရးထုိးပါရွိျပန္သည္။ အျခားေသာ ေယဓမၼာဂါထာမ်ားတြင္ “သ်ာမဏ ၊ သ်မေဏာ” ဟုသာ ျဖစ္ေနၾကသည္ကုိေတြ႔ရသည္ ၊ ထုိေၾကာင္႔  အနီေရာင္အတုံးကြက္လပ္ျဖစ္ေနေသာ  ေနရာတြင္ (မ) အကၡရာတစ္လုံး ထည့္ေရးလုိက္မွ  “သွ်ာ(မ)ဏ” ဟု အမွန္ျဖစ္ၿပီး အဓိပၸါယ္လည္း ျပည့္စုံသြားေပသည္။

စာေၾကာင္းေရ (၄-၅) ပါ (ဥပါသက၊ ဥပါသကသေကာ၊ မကာရ )ရွင္းလင္းခ်က္

စာေၾကာင္းေရ(၄-၅) ၌ အျပာေရာင္အတုံးကေလးျပထားေသာ “သက” အကၡရာတုိ႔သည္ ပုိေနေသာ အကၡရာ မ်ားျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆုိေသာ္ သကၠတဘာသာတြင္ ဘာသာတရား ကုိဆည္းကပ္ေသာ သူကုိ ေရးမည္ဆုိလွ်င္ “ဥပါသက” ဟုေရးၿပီး ၊ ဘာသာတရားကုိ ဆည္းကပ္ေသာအမ်ိဳးသမီးကုိ ေရးမည္ဆုိလွ်င္ “ဥပါသေကာ”ေရးၾကသည္ကုိေတြ႔ရပါသည္။ စာေၾကာင္းေရ (၄) အစ၌ အလွဴရွင္ေယာက်ၤားကုိ “ဥပါသက” ဟု ညႊန္းဆုိေရးထုိးေဖၚျပထား ၿပီး ၊ ေနာက္္တစ္ဦးကုိ ေဖၚျပရာ၌  “ဥပါသကသေကာ”  ဟု ေရးထုိးထားသည္ ကုိေတြ႔ႏုိင္ေပသည္။ ထုိ “ဥပါသကသေကာ” သည္ အလွဴရွင္မိန္းမကုိ ဆုိလုိဟန္ရွိေသာ္လည္း သကၠတဘာသ ာတြင္ “ဥပါသကသေကာ” ဟု ေရးေလ႔မရွိေပ။ ထုိေၾကာင္႔ အလယ္စာလုံးႏွစ္လုံးျဖစ္ေသာ (သက) အကၡရာႏွစ္ လုံး သည္ ပုိေနေသာ အကၡရာမ်ား ျဖစ္သည္ဟု သိႏုိင္ေပသည္။ ။ “ ဥပါသေကာ” ဟု ေရးရမည့္အစား “ဥပါသကသေကာ” ေရးထုိးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရေသာေၾကာင္႔ ထုိ(သက) ဆုိေသာ စာႏွစ္ လုံးသည္ ပုိေနေသာ စာလုံးႏွစ္လုံးျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ လက္ယာဘက္ပုံတြင္ စာေရးသူမွ ဖယ္ထုတ္ထားသည္ကုိေတြ႔ျမင္ႏုိင္ေပသည္။  စာေၾကာင္းေရ (၄) ႏွင္႔ (၅) တြင္ လက္၀ဲမူရင္းအကၡရာပုံႏွင္႔ လက္ယာ ျဖည့္စြက္ပုံၾကည့္ပါ။

ဥပါသက= ဘာသာတရားကုိ ဆည္းကပ္ေသာေယာက်ၤား

ဥပါသေကာ= ဘာသာတရားကုိ ဆည္းကပ္ေသာမိန္းမ

ေနာက္တစ္ခါ စာေၾကာင္းေရ (၅) ၌  “(မ)ကာရ” စာလုံးသည္ အကၡရာလြဲေနေသာ စာလုံးတစ္လုံးျဖစ္သည္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။ သကၠတဘာသာတြင္ (စကာရ=ျပဳလုပ္သည္၊တည္သည္။)  ဟု အဓိပၸါယ္ကုိေဆာင္ပါသည္။ (မကာရ)သည္ ေရွ႕ေနာက္အကၡရာပါ စာလုံးမ်ားႏွင္႔ ဆက္စပ္ယူ မည္ဆုိလွ်င္ အဓိပၸါယ္ ထင္ရွားမရွိေခ်၊ ထုိေၾကာင္႔ “(မ)ကာရ” ဟူေသာ စာလုံးသည္ “စကာရ= ျပဳလုပ္သည္၊တည္ေတာ္မူသည္”ကုိ ေရးလုိေသာ စာလုံးျဖစ္ေၾကာင္းသိႏုိင္ေပသည္။ အာနႏၵစျႏၵမင္းေက်ာက္စာတြင္လည္း (စကာရ=ျပဳလုပ္သည္၊တည္သည္) ဟူေသာ စာလုံး မ်ားစြာပါရွိေပသည္။ ထုိေၾကာင္႔ စာေၾကာင္းေရ(၅) ၌ပါေသာ (မကာရ) သည္ (စကာရ)ကုိ ေရးလုိျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိႏုိ္င္ေပသည္။ 

စာေၾကာင္းေရ (၆) ပါ ( ယိ= မာတပိတုကု) ရွင္းလင္းခ်က္။

စာေၾကာင္းေရ(၆)၌ အစ စာလုံးျဖစ္ေသာ  “ဣတိ” ကုိ ေက်ာက္စာအား ယခင္ဘာသာျပန္သူမ်ားမွ “ယိ” ဘာသာျပန္ခဲ႔ၾကေပသည္။ ဤကဲ႔သုိ႔ ျဖစ္ရသည္မွာ “ဣတိ” ဆုိေသာ စာလုံးႏွစ္လုံးသည္ ပူးကပ္ေနေသာေၾကာင္႔  ထုိအကၡရာကုိ တစ္လုံးတည္းဟု ယူဆကာ “ယိ” ဟု အထင္မွား၍ ဘာသာျပန္ခဲ႔ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆပါသည္။ (ယိ) ဆုိလွ်င္ ထုိစာလုံး၏ ေရွ႕ေနာက္ ေ၀ါဟာရမ်ားႏွင္႔ အဆက္အစပ္ မရွိေတာ႔ေပ၊ သီျခားလည္း အဓိပၸါယ္ မဖြင္႔ဆုိႏုိ္င္ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ ဤ “ယိ” ဆုိေသာ စာလုံးသည္ ေက်ာက္စာကုိ ယခင္ ဘာသာျပန္ ျမန္မာအကၡရာသြင္းခဲ႔သူ၏ လုိအပ္ခ်က္ဟု ထင္ျမင္ယူဆမိပါသည္။ ထုိသုိ႔အဘယ္ေၾကာင္႔ ေကာက္ခ်က္ခ်နုိင္သနည္းဟူမူကား “ဣတိ” ဆုိေသာ ေနာက္တြင္ (မာတာပိတကုသလ) ရွိေနေသာေၾကာင္႔  “ဣတိ” ႏွင္႔ တစ္ဆက္တည္းယူမည္ဆုိလွ်င္ “ဣတိမာတာပိတကုသလ”(ဣတိ=ဤသုိ႔) (မာတာပိတ=အမိအဖ) (ကုသလ= ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ) ဟူ၍ ျဖစ္ပါေသာေၾကာင္႔ စာရႈသူကုိယ္တုိင္ ဆက္စပ္ေတြးယူႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အဓိပၸါယ္က ေပါလြင္ထင္ရွားေနေပသည္။

ေနာက္တစ္ခါ စာေၾကာင္းေရ(၆)၌ (မာတပိတ=မာတာပိတ) ဟူေသာ စာလုံးတြင္ (တ) စာလုံး၌ ေရးခ်( - ာ) ေရးရန္ က်က်န္ခဲ႔သည္ကုိ ျမင္ေတြ႔ႏုိင္ေပသည္။ ယင္း (မာတပိတု)သည္ (မာတာပိတု) သာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာလုိပါသည္။ ္ပုံကုိရႈပါ။ ဤကား စာေၾကာင္းေရ(၆) ရွင္းလင္းခ်က္တည္း။

 

                             သံတြဲငလြမ္းေမာက္ ေက်ာက္စာ အဓိပၸါယ္

( ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးကျပဳခဲ႔ဖူးေသာ အေၾကာင္းတရားေၾကာင္႔ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ိဳးတရားကုိ ေဟာေတာ္မူ၏။ ထုိ အက်ိဳးတရားတုိ႔၏ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာကုိလည္း ေဟာေတာ္မူ၏။ ရဟန္းႀကီးျဖစ္ေသာ ဘ၀၀ါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤသုိ႔ေသာ အယူရွိေတာ္မူသည္။

ဥပါအသက ရတနာသုံးပါးကုိ ေန႔ညမျပတ္ ဆည္းကပ္ေသာသူ (မဤဂါ= မဲဂါ ) ႏွင္႔ ၊ ဥပါသေကာ ရတနာသုံးပါးကုိ အျမဲ ဆည္းကပ္ေသာသူမ ျဖစ္ေသာ (မ၀မၼ=မ၀င္းမ)တုိ႔၏  ဣတိ ကုသလ ဤသုိ႔ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသုိလ္ ေကာင္းမႈသည္  မာတာပိတု အမိအဖတုိ႔အား၊ စကာရ= ရည္စူး၍ျပဳလုပ္ပါသည္။ ) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

( ယေန႔အခ်ိန္ထိ ရခုိင္တြင္ ေယာက်ၤားအမည္ မဲဂါ၊ ေမာင္ဂါး၊  ႏွင္႔ မိန္းမတုိ႔အမည္ မ၀န္းမ၊ မ၀ုိင္းမ၊ မ၀င္းမ တုိ႔ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႔ေနရေသးသည္။ စကားခ်ပ္)

( ယေန႔အခ်ိန္ထိ ရခုိင္တြင္ ေယာက်ၤားအမည္ မဲဂါ၊ ေမာင္ဂါး၊ ႏွင္႔ မိန္းမတုိ႔အမည္ မ၀န္းမ၊ မ၀ုိင္းမ၊ မ၀င္းမ တုိ႔ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႔ေနရေသးသည္။ စကားခ်ပ္)

ေမာင္ျဖဴ (ႀကြီတဲကၽြန္း)